PROJEYİ YÜRÜTEN   MİMAR                     : SEMRA SANITÜRK

PROJENİN YÜRÜTÜLDÜĞÜ OKUL              : GÖKTÜRK İLKÖĞRETİM OKULU

PROJENİN UYGULANDIĞI YAŞ GRUBU    : 11-12 YAŞ (6.SINIF ÖĞRENCİLERİ)

PROJENİN BAŞLAMA TARİHİ                    : 22.12.2003

PROJENİN BİTİŞ TARİHİ                            : 25.12.2003
PROJE KONUSU                                           : MİMARLIK VE KENT KÜLTÜRÜ                  

A. SINIFA GİRİŞ:

1-       Kişisel Tanıtım (Ad-Soyadı, mezun olunan okul).

2-       Öğrencilerle tanışma.

 

B. PROJE

1-‘1000 Mimar 1000 Okulda’ projesi nedir? Amaçları nelerdir? Ortaya çıkış sebebi nedir?

2-Bu projede ‘çocukların’ yeri. (Mimarlık kavramlarını çocuk diline çevirip anlatmak ve onları sorumluluk sahibi kentliler olmalarını sağlamak, yerel ve evrensel mimarlık kültürüyle tanıştırmak.)

3-Neden Göktürk İlk Öğretim Okulu’ nu seçtim? (Aynı muhitte oturuyor olmak, bu okulun eğitim-öğretim açısından çok donanımlı, sıcak ve seçkin oluşu.)

4- Bu projenin önemi (Uluslar arası bir projenin ayağı olması ve kent bilicinin oluşumuna katkısı. Çocuklardan biz mimarların alacağı fikirler.)

 

C. KAVRAM ANLATIMI – MAKET SUNUMU-KARŞILIKLI KONUŞMA

1.      Mekan/ alan nedir? (Mimarlığın en önemli öğesi olan mekanın anlatılması)

a.      Mekan ve boşluk farkı. (Örnek: yatma mekanı yatak odasıdır.)

SORU: Evinizde en çok hangi mekanda bulunmaktan hoşlanıyorsunuz?

2.      Maket Gösterimi (Bir adet yapı maketinden, kent maketine geçiş.)

a.          Soyut olan bir boşluğun, somut olan mekana dönüştürülmesi.

  SORU: Bu makette, mekan neresidir? Kaç tane mekan vardır?

b.          Mekanın duvarlarla bölünüp oda elde edilmesi ve sonuçta evin ortaya çıkması.

  SORU: Bu ev, kent diyebilmemiz için yeterli mi?

c.          Kent oluşumunun maket üzerinde anlatımı.

   SORU: Buraya kent diyebilmemiz için evden başka ne tür yapılara        ihtiyacımız var? (Alış veriş merkezi, hastane , okul, cami, konut, spor   merkezi, yönetim binaları, bakanlıklar, kültür-sanat merkezleri, vs.)

  SORU: Sizin aklınıza gelen başka yerler var mı?

d.          Yapılan maketlerin alan üzerine yerleştirilmesi.

e.          Kentler kimin için vardır? Kent-insan ilişkisi.

f.            Kentte yaşayan insanların görev ve sorumlulukları.

v     Maketleri düzensiz olarak koy.

            SORU: Bu sizce kent oldu mu?

         SORU: Bu kentte sizi rahatsız eden bir şey var mı?

         SORU: Böyle bir kentte yaşamak ister miydiniz? Neden                                   istemezdiniz?

         ÖRNEK: Herkesin sırası bir yapı olsun, düzenli mi yoksa düzensiz mi                   olmasını istersiniz? (Sıraları ittirin, bu şekilde nasıl oldu?)

         ÖRNEK: Sınıftaki Atatürk portresi düz dururken mi yoksa eğri                  dururken mi daha iyi görünüyor?

Ø            Bu örnek ve sorulardan yola çıkarak; kompozisyon, düzen ve estetik kavramlarının öneminin anlatılması.

 

v     Maketleri düzenli olarak yerleştir.

         SORU: Sizce kentin düzgün yapılanmış olması yeterli mi?

            SORU: Yaşadığınız kenti sevmek ve korumak arasında hangisine                               öncelik veriyorsunuz?

a.      Kirliliği engellemek için bireylere düşen görevleri.

SORU: Sokağa bir şey atıyor musunuz?

SORU: Çiçekleri koparıyor musunuz?

b.      Teknolojinin yararları olduğu kadar zararlarının da oluşu. (Örnek: daha çok araba, daha çok egzoz dumanına maruz kalmamıza neden oluyor.)

c.      Yaşadığımız kenti korumamızın önemi.

d.      Bu görev ve sorumlulukları yerine getirirsek daha güzel bir çevreye sahip oluruz.

 

 

 

D. KÜLTÜR-MİMARLIK İLİŞKİSİ VE KENT KÜLTÜRÜ

1.      Kültür nedir?

2.      Mimarlık ve kültür arasındaki ilişki.

          SORU: Kültür sizce nedir?            

             SORU: İnsanın olmadığı yerde kültür olabilir mi?

3.      İnsan ve kültür arasındaki ilişki.

          SORU: Eğer kültür insanlar içinse, kültür zaman içinde değişebilir                               mi, yoksa hep aynı mı kalır?

                   SORU: Kültürlü olmak için sadece okulda öğrendiklerimiz yeterli                       midir? Başka neler yapmamız gerekir?

 

E. MİMARLIK KAVRAMI

1.      Mimar kimdir? Hangi amaca hizmet eder? (Toplumun ihtiyacı olan ve toplumun belirlediği yapıları kendi özgün düşüncesiyle; sağlamlık, kullanışlılık ve güzellik katarak yapan kişidir)

2.      Bir yapının mimarlık ürünü sayılabilmesi için gereken özellikler.

a.                İnsanlar tarafından rahat kullanılabilmesi.

b.                Sağlam olmalı (Doğal afetlerde sağlam kalabilmeli)

c.                Göze hoş görünmesi, bir anlamı olması (duygu, düşünce ve deneyim iletebilmesi).

3.      Yapıların oluşumundaki ekonomik faktörler (Arsa, malzeme , işçilik, vs.)

          ÖRNEK: Devlet okullarının tek tip proje oluşu, ekonomik                                            yetersizliklerden kaynaklanmaktadır.

4.      Mimarın çalışma aşamaları.

          SORU: Mimar bir yapıyı yapmaya neresinden başlar?

          SORU: Siz mimar olsaydınız, bir tasarım yaparken aklınızı ve hayal                           gücünüzü mü, yoksa her ikisini de mi kullanırdınız?

Ø            Ağaç-yapı ilişkisi: Kök- gövde- çiçekler ağacı oluşturur, temel-yapının kendisi-süslemeler de yapıyı oluşturur.

a.                İhtiyacı belirler. İhtiyaç olan ne? (Örnek: Konut)

b.                Yapının nerede yapılacağı. (Arsa, arazi)

c.                Tasarım (Ağacı toprağın neresine dikeceğim?)

d.                Eskiz çalışması.

e.                İklim, ulaşım ve çevre koşullarına göre karar vermek.

f.                  Yapı malzemesinin araştırılması.

g.                Yapı yöntemi (tuğla, betonarme, vs.)

h.                Bütün kararları verdikten sonra yaratıcılığını katarak projeye başlamak.

i.                  Çizilen projenin uygulanmak üzere yetkiliye teslim etmek.

5.      Gönüllü olan çocukların, maketi alana kendilerine göre yerleştirmesi ve hayallerindeki kenti yaratmaları.

a.                Yaratılan kent hakkında karşılıklı konuşma.

 

 

F. SONUÇ

1.      Soru-cevap.

2.      Teşekkür.

 

ODAYA BİLGİ:

KULLANILACAK MATERYALLERİN YAPILIŞI:

v                 Boşluk olan öğeyi sınırlandırarak mekanı tam olarak algılatabilmek için mukavva kutunun alt ve üst parçasını çıkarttım.

v                 Kenti oluşturacak yapılardan birini büyük olarak (konut) yaptım.

v                 Kutuyu kartonla bölerek değişik fonksiyonlu mekanların yapılması (mutfak, yatak odası ) 

v                 Mekanın, duvar ile sınırlandırılmasını  göstermek.

v                 Pencereden içeri giren doğal ışık kavramını, renk, hareket ve biçim kavramlarının maket üzerinde göstermek.

v                 Oluklu mukavvadan çatı ile yapının iç ve dış etkilere, kar ve yağmura sıcak ve soğuğa karşı korunması, içerdeki ısı kaybının önlemesi gibi kavramların anlatılması.

         Örnek: Soğukta kullanılan bir şapka veya şemsiye.

Ø            Kendi yapmış olduğum ufak boyutlu bir kent  maketi üzerinde KONUT, OKUL, SPOR, SAĞLIK, YÖNETİM, ÜRETİM YAPILARI, ANITSAL ve DİNSEL YAPILAR, ALIŞVERİŞ MERKEZİ, YEŞİL ALAN, ÇOCUK OYUN PARKI, ULAŞIM gibi örnekleri maket üzerinde göstererek kent olgusunu görsel olarak kavratmak. Çocuklarla karşılıklı fikir alışverişiyle değişik tasarımlarda bulunmak. Bu yüzden maketleri özellikle yapıştırmadım.

v                 Yapılar arasında ki kullanım farklarını, yerleşim düzenini, konumunu -örneğin fabrikaların şehir merkezinden uzak olması gerekir- yeşil alanların kentte  ki dağılımını maket üzerinde gösterilmesi.

v                 Verilen bilgiler doğrultusunda öğrencilerden yapıları maket üzerinde yerleştirmelerinin istenmesi.

v                 Soru-cevap yöntemiyle en iyi kent fonksiyonunun bulunmaya çalışılması.

v                  Hayata eleştirel bir gözle bakmayı sağlamak.

 

Ağaç Maketi:

v                 Ağaç parçasından alınan bir daldan oluşturulan ağaç maketi.

v                 Bu maketle yapıların biçim, işlev ve çevre ile ilişkilerinde  doğal organizmalarla aralarında ki benzerliği göstermeyi  istedim. Doğada kök- gövde- çiçekler, yapıda da temel yapının kendisi- süslemeler bulunur. Çağdaş mimarlık akımı (Organik mimarlık). Bilimsel terimlerle  anlatmanın sıkıcı olacağını düşünerek bu örneklemeden yola çıktım  . (ABD’li L.H.Sullivan ve akımın öncüsü Frank Lloyd WRİGHT).

 

Kıssadan hisse bölümü:

v                 Alphonse Daudet’nin ‘Altın Beyinli Adam’ masalının anlatılması. Toplumsal gerçekleri ,yaşamı ve insanı ilgilendiren konuların sembollerle anlatıldığı bu tarz sanat masalları, dinleyen üzerinde hoş ve kalıcı etki yapar. Hayal dünyasını genişletirken farkında olmadan çok şeyi de öğretir. Masalı kısaca konusu: Altın bir beyinle dünyaya gelen çocuk erişkin olduktan sonra  kafatasının içindeki som altın madenini, hesapsız, kitapsız, bilinçsiz bir şekilde şan-şöhret, gezme-tozma için harcayıp şahane bir hayat sürmesi;  ve en acısı da bu altın madeninin hiç bitmeyeceğini sanması. Ama bir gün...

 

 

MAKET YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER:

Çeşitli  ilaç kutuları,kibrit kutuları, ufak boy çiklet kutuları ve kartondan yapmış olduğum kutular, mukavva  kutu, şeffaf kase, renkli peçete, rulo karton . İçecek kapakları, kibrit. Kürdan,doğal ağaç dalları ve çam, taş gibi malzemeler.

 

 

KAYNAKÇA:

 

§         T.M.M.O.B Aylık dergileri

§         Mimarlık Dergisi

§         Ana Britannica

§         ÇOKAUM Seminerleri, Doç. Dr Figen ÇOK.

§         Nietzsche Friedrich, ‘İnsanca, Pek İnsanca’, Say Yayınları

§         ‘Türk Dili ve Edebiyatı Kompozisyon’, Lise 1, M.E.B yayınları.