Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Gerekçesi Hakkında Şube görüşü

Atatürk’ün vasiyetinde anılan, Türk Milletine miras bırakılmış 52.000.000 m2 AOÇ alanından geriye 1950-1983 yılları arasında çıkan 8 ayrı yasayla kıyısından ve köşesinden kemirile kemirile 33 487 000 m2 alan kalmıştır. 1. Dereceden Doğal SİT alanı olan AOÇ alanının tekrar ele alınması, ancak bu alanın koruma esaslarına göre planlanması gerekmektedir. TBMM Plan Bütçe Komisyonunda görüşülecek olan Kanun Teklifi dikkatli incelendiğinde çarpıcı ifadelere rastlanmaktadır.

1. Atatürk Orman Çiftliği Büyükşehir Belediyesine emanet edilmektedir.

Büyükşehir Belediyesinin bugüne kadar Atatürk’ün yadigarı olan Cumhuriyet Dönemi yapıları ve bölgeleri için öngörmüş olduğu projeler düşündürücüdür. Erken Cumhuriyet dönemi yapılarının hali içler acısıdır. Bugün Güvenpark’a otopark inşaatı, Gençlik Parkına peluş hayvan müzesi, Cumhuriyetin kalbi olan Ulus bölgesindeki bir çok binanın yıkılması Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilmek istenen projelerdir. Büyükşehir Belediyesi bugün Ulus’ta kullanmakta olduğu binayı dahi yıkmayı planlamaktadır. Bu kapsamda Kanun Teklifinin gerekçesinde belirtilen “Atatürk Orman Çiftliği arazinin kanunla tahdit edilmiş bir kısmının yerel yönetimlere tashihi, kamu yararına daha uygun olacaktır.” İfadesi bu bağlamda değerlendirilmeli ve konu üzerine bir açıklama yapılmalıdır.

2. AOÇ talan edilmekte, Büyükşehir Belediyesine 2 milyon 600 bin m2 inşaat alanı sağlanmaktadır.

Kanun teklifinde rekreasyon, park, ağaçlandırma alanı, spor, hayvanat bahçesi ve kültür alanı olarak 10 yılı aşmamak şartıyla AOÇ arazisinin Büyükşehir Belediyesine tahsis edileceği ve AOÇ alanında  kapalı tesis alanının %5’ini geçmeyeceği ifade edilmektedir. AOÇ alanının 52 milyon m2’lik bir alan olduğu düşünülürse, imara açmak üzere AOÇ alanının 2 milyon 600 bin m2’si Büyükşehir Belediyesinin ellerine bırakılmaktadır. Böylesi bir tutum AOÇ’nin bile bile talana açılması anlamına gelmekte, bu talanın da Büyükşehir Belediyesi elleri ile gerçekleştirileceği ifade edilmektedir.

3. Kanun Teklifinde geçmekte olan “kamu yararı” ne anlama gelmektedir?

Öngörülen kanun teklifinde ısrarla “kamu yararı” için alana dair yetkilerin Büyükşehir Belediyesine devredilmesi gerektiği, kamu yararı için alt geçit, üst geçit çalışmalarının yapılması gerektiği belirtilmektedir. Kamu yararı hiçbir suretle yeşil alanı talan ederek alt geçit üst geçit çalışması yapılması, inşaata açılması anlamına gelmemektedir. Kanun teklifinde kamu yararı bir yandan alt geçit üstgeçit çalışmasına indirgenmekte iken, bir yandan AOÇ’yi imar faaliyetlerine açmak anlamına gelirken, bir yandan da rekreasyon, park, ağaçlandırma, spor, hayvanat bahçesi, “kültür” hizmetlerinin sunulması olarak değerlendirmektir. Acilen Kanun teklifini hazırlayan kişilerin “kamu yararından” ne anladığını bizlere aktarması gerekmektedir.

4. Büyükşehir Belediyesine AOÇ satılıyor mu yoksa 10 yıllığına tahsis mi ediliyor?

Kanun teklifinde “kamu yararı” gözetilerek yapılan bölgeler ücretsiz, diğer alanlar bedeli mukabilinde günün rayicine göre Ankara Büyükşehir Belediyesine devredilebilir ve/veya intifa hakkı teslim edilebilir” denilmektedir. Bir sonraki paragrafta ise AOÇ arazilerinin 10 yılı aşmamak şartıyla Büyükşehir Belediyesine tahsis edilebileceği belirtilmektedir. Bu noktadaki açmaz kamuoyuna acilen açıklanmalıdır.

5. Kanun Teklifi Gerekçeleri ile Ne Kastedilmek İsteniyor?

Kanun teklifi gerekçelerinde parselasyon çalışması yapılabilmesi ve altgeçit, üstgeçit yapabilmek için kanun değişikliğine gidileceği belirtilmektedir. Parselasyon çalışması için kanun çıkarmak hem TBMM gündemini –dolayısıyla ülke gündemini- oyalamak, hem de AOÇ gibi bir alanın parsel bazına indirmek anlamına gelmektedir. AOÇ’nin bütüncül yaklaşımlarla ele alınması gerektiğini bir kez daha vurgulamak isteriz. “Müstakil ada ve parselasyon çalışmasının yapılamaması” gerekçesiyle AOÇ gibi kıymetli bir alanda çalışma başlatmak isteyen bir yaklaşım rant odaklı bir tavırdır ve hiçbir suretle kamu yararı ile açıklanamaz.

Atatürk’ün vasiyeti ile bizlere emanet ettiği bu alana sahip çıkmak bizim en önemli görevimizdir. Bu çerçevede değerli milletvekillerini tekrar düşünmeye, emaneti talan etmeye değil, korumaya davet ediyoruz. Bu kapsamda yetkililerden;

- AOÇ’nin acilen korunması ve Atatürk’ün mirasına sahip çıkılması yönünde,

- AOÇ’yi rant odağından kurtararak kamu yararı için kent merkezinde kentlilerin ücretsiz kullanabildiği bir yeşil alan olması yönünde

09.05.2006 tarihinde TBMM Plan ve bütçe komisyonunda görüşülecek olan Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin Kanun Teklifinin etraflıca düşünülmesi gerektiğini belirtmek isteriz.

TMMOB

Mimarlar Odası Ankara Şubesi