İMRAHOR VADİSİ PROJESİ

Ankara açık yeşil alan sisteminin yapılaşmadan korunabilmiş en önemli parçalarından bir olan İmrahor vadisi için, Kavaklıderem Derneği ve Mamak Kitle Örgütleri Platformu uzun bir süredir ısrarlı bir çalışmayı sürdürmekteydiler. Daha önceden başlamış olan ve çeşitli dönemlerde ve çalışmalarda Şubemizden de temsilcilerin katıldığı çalışmalara, 2002 – 2004 dönemi içinde de katılım sürdürülmüş ve çok önemli bazı çalışmalar hayata geçirilmiştir. Her ne kadar, vadinin doğal sit olarak korunması amacıyla geçekleştirilen girişimlerin hiçbirinden somut bir sonuç alınamamış olsa da, çalışmanın her aşamasında  önemli adımlar atılması sağlanmıştır.

Başlangıçta araştırma ve tanıtım / kamuoyu oluşturma çalışması olarak çeşitli toplantılar düzenlenmiş, sekreteryasını Kavaklıderem’in üstlendiği bu çalışmalara, şubemiz, diğer odalar ve üniversiteler katkı vermiştir. Vadinin Doğal Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınması amacıyla hazırlanan kapsamlı dosyanın koruma kuruluna teslim edilmesi ile hemen hemen aynı tarihlerde, Büyükşehir Belediye Meclisi, vadi köylerinin imara açılması amacıyla hazırlanmış olan nazım imar plan değişikliği teklifini onaylamıştır. İmar dairesinin haberi olmadan hazırlanan bu değişiklik ile bir oldu bitti, sağlanmaya çalışılmıştır. ŞPO Ankara Şubesi ile birlikte Şubemiz ve Kavaklıderem’in de müdahil olduğu bir dava açılarak, bu plana itiraz edilmiş ve yürütmenin durdurulması istenmiştir. Dava dosyasının incelenmesi sürmektedir.

Bir yandan vadi ile ilgili resmi bir koruma kararı oluşturmak için girişimler sürerken, bir yandan da kamuoyuna yönelik çalışmalar yapılmıştır. 2002 yılı Nisan ayındaki “Peyzaj Günleri”ne paralel vadiye bir gezi ve panel düzenlenmiştir. 2003 yılında ise Dünya Çevre Günü (5 Haziran) kutlamaları çerçevesinde bir broşür hazırlanmış ve hafta boyunca tüm etkinliklerde dağıtılmış, 8 Haziran’da ise vadide gezi ve piknik düzenlenmiştir.

Daha kalıcı ve kapsamlı bir projeyi hayata geçirebilmek amacıyla, “Avrupa Komisyonu Yerel Sivil İnisiyatifler için Mikro Proje” programına Kavaklıderem ile birlikte bir proje teklifi hazırlanmış ve sunulmuştur. Bir yandan vadinin yeşil alan vasfını kaybetmeden kente katılmasını, diğer yandan da vadi köylerinde yaşam kalitesinin yükseltilebilmesi için yerel bir inisiyatif örgütlenmesini sağlamak amacıyla hazırlanmış olan bu projeyle, kentsel gelişim alanlarının planlanmasında çok yönlü bir katılım modeli önerilmektedir. Yerel inisiyatiflerin her türlü karar mekanizmasında sesini duyurabilecek güçte olabilmesi için yapılması gereken araştırma, eğitim ve ekonomik örgütlenme çalışmalarının İmrahor vadisi örneğinde hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır. Vadi içinde ve etki çevresinde olan beş köyü kapsayan çalışmada; vadi köylerinin, sürdürülebilir bir model çerçevesinde, vadinin ekolojik özelliklerini zedelemeden, kentsel yaşantıya katılımının sağlanması sadece vadide yaşayanlar için değil, Ankara için de hayati önem taşımaktadır.

Söz konusu proje teklifi kabul edilmemiştir. Ancak hazırlanan çalışmalar ve analizler, vadi ile ilgili çok yönlü başka yaklaşımların oluşmasını, çalışma ortaklarının ve konuya ilgili kişilerin artmasını sağlamıştır. Bu çalışma çerçevesinde kurulan ortaklıklar, kentsel inisiyatif örgütlenmesi için, sivil organizasyonların nasıl biraraya gelebileceği ve güçbirliği sağlayabileceği konusunda da uzun soluklu ve başarılı bir örnek oluşturmuştur.

Jansen planından bu yana, Ankara ile ilgili tüm plan kararlarında, yeşil kuşak sisteminin en önemli parçası olarak anılmasına ve yapılaşmadan korunması gerektiği çok açık bir dille belirtilmesine rağmen; bakımsız bırakılarak çöküntü alanı haline getirilen ve işgal edilmek istenen İmrahor vadisi ile ilgili yapılmakta olan bu çalışmalar, sadece Ankara ölçeğindeki benzer vadi ve yeşil alanlar için değil, genel anlamda büyükşehirlerin kıyısındaki kırsal yerleşim ya da yeşil kuşak alanlarının hepsi için çok önemli bir örnek haline gelebilir.