KENTİMİZDEN KAYAN YILDIZ,

SULAR İDARESİNDEN MÜHENDİS EŞREF’İN KONUTU...

NAMI-DİĞER KÖRFEZ LOKANTASI...

Ankara’da Sakarya Caddesi’ni bilmeyen yoktur. Ankara’da yaşayanlar, yolu Ankara’ya düşenler mutlaka Sakarya Caddesi’nde bir birahanede buz gibi biralarını yudumlamışlardır. Ankara’nın en yoğun yaya bölgelerinden olan Sakarya Caddesi ve ona bağlanan sokaklar sıcak yaz günlerinin serinlemek için tercih edilen yerlerindendir. Değişik gelir gruplarının mekanı haline gelen Sakarya Caddesi’nde, havuzu geçtikten sonra, Bayındır Sokak’tan Fransız Kültür Derneği’ne doğru giderken, altı, sekiz katlı binalar arasına sıkışmış, yazın ağaçlardan görünmeyen bahçeli, iki katlı bina bütün saklanmışlığına rağmen oradadır ve sizde merak uyandırır. Bu bina Sular İdaresi’nden Mühendis Eşref’in Konutu’dur. 1931 yılında birinci katı 1932 yılında ikinci katı inşa edilen yapının arsası; söylenceye göre çevredeki arsaların değeri dörtyüz, beşyüz lira iken bin liraya alınmış. Bina, bahçe demirleri de dahil olmak üzere 10.200 Lira’ya mal olmuş...

Eşref Özand tam 40 yıl yaşamış bu konutta, ilk ve tek çocuğu Pınar Tevfik Özand bu evde dünyaya gelmiş. Hayatının bütün güzelliklerini ve acılarını bu evde yaşamış olsa gerek... Eşref Bey, çok sevdiği eşini kaybetmesinin ardından o evde yaşamak istememiş ve Eşref Özand Evi’nin konut serüveni evin hanımının vefatından sonra sona ermiş...

Körfez Lokantısı’na ev sahipliği yapan Eşref Özand Evi’nin, Körfez Lokantası’yla özdeşleşmesi ve artık öyle anılıyor olması, 30 yıllık bir anılar serüveninin bugünlere taşınmasıydı. Ne anılar yaşandığını yazmaya bizim yaşımız yetmedi. Ama keyifle dinlemeye başlamıştık onun yıkılmasına aylar kala.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak Eşref Özand Evi’nin yıkılmasına karşı yaptığımız bütün çalışmalar; son bir çığlıktı. Önce bilgilerini topladık sonra Körfez Lokantası’na bir sergi açtık ve imza  toplamaya başladık anı defterine tepkiler yazıldı birer birer gazeteciler geldi, bize destek olmaya, köşelerinde yazdılar sonra, basın açıklamaları yapıldı ardarda, yeniden koruma altına alınması için Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğü’ne başvuruda bulunuldu. Ve gücümüz yetmedi iki katlı bahçeli Eşref Özand Evi, yani Körfez Lokantası’nın yıkılmasına... Ve o güzel, bahçeli sevimli bina, yerini sekiz katlı ticaret merkezine bırakarak, bir fotoğraf olarak anılarımızda kalarak yıkıldı gittti. Yıkıldığı gün ordaydık. Son görevimizdi belkide tanıklık etmek.

Şimdi Sakarya’dan geçerken yükselen işmerkezinin altında sızlayan iç çeken ve sessiz bir çığlık atan Eşref Özand Evi var.Tıpkı Ankara kentinden ayrılan diğer Erken Cumhuriyet Dönemi yapıları gibi aramızdan, belleklerimizden çalındı... Eşref Özand Evi... 70 yıllık serüvenine nokta koydu. Ve kentimizden bir yıldız daha kaydı.. Anılarımız yükselen bir ticaret merkezinin altında şimdi... Artık çocuklarımıza taşıyamayacağız bu güzellikleri, tıpkı Milka Pastanesi gibi, tıpkı Bulvar Palas gibi...

Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Eşref Özand Evi ve benzerleri için izlediği tavır, kent hafızasının yitimini engelleme çabasıdır.

KÖRFEZ LOKANTASI YIKILMA SÜRECİNDE.........

Bayındır Sokak No:24’de bulunan Körfez Lokantası olarak tanıdığımız “Eşref Özand Evi”, Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 21.10.1996 gün ve 4860 sayılı kararıyla tescil edilmiş, Mal sahibince Ankara 5. İdare Mahkemesi’nde tescil kaydının kaldırılmasına ilişkin dava açılmış, Mahkemenin 16.09.1997 gün ve 1997 / 944 sayılı kararıyla tescile ilişkin Kurul kararı iptal edilmiştir. Kültür Bakanlığı, Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin bu kararını, Danıştay 6. Daire nezdinde temyiz etmiş, 6. Daire, 1998 / 5525 sayılı kararıyla 5. İdare Mahkemesi’nin kararının onanmasını öngörmüştür. Çankaya Belediye’si bu hukuki durumu gözönüne alarak, anılan parsel (1062 ada, 8 parsel) için hazırlanan yeni yapı projesini 29.6.2000 tarihinde onaylamıştır.

Bu duruma karşı, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şube’si olarak;

Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğü’ne,

Yapının genç Cumhuriyetin Başkentinin kentleşme politikasını ve bu politikanın mekana yansımasının bir belgesi olduğu ve birkaç yapı dışında 1930’ları anlatan başka yapının neredeyse yok denecek kadar azaldığı,

Yapının, inşaasından bugüne kadar, 70 yıldır, kente ve kültürel çevreye tarihsel katkısı olduğu,

Kent ve kentli hafızasındaki sürekliliğin sadece sözlü kültürümüzle sağlanamayacağı, “Taşınmaz kültür varlıklarının korunması”ndaki devamlılığın sürdürülmesi gerekçeleriyle, ilgili yapının tescilinin yeniden değerlendirilmesi için 16.05.2002 tarihinde başvuruda bulunduk.

Çankaya Belediyesi İmar Müdürlüğü’ne,

T.C. Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 05.11.1999 tarih ve 662 nolu ilke kararının “c” maddesine göre; “Erken Cumhuriyet Dönemi Yapıların, Koruma kurulu görüşü alınmadan yıktırılmaması yönünde gerek önlemlerin, ilgili belediyesi (veya valilik) ile varsa koruma kurulu müdürlüğü, yoksa müze müdürlüğünce alınmasına,” karar verildiği, gerekçeleriyle, 1062 ada, 8 nolu parselde 29.06.2000 tarihinde mimari proje onayının ilgili kurul kararı olmadığından iptaline, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na yapının tescili için yeniden başvurduğumuzdan, ilgili parselde yıkım ruhsatı verilmemesine ve imar işlemlerinin sonuç alınıncaya kadar yapılmaması için başvuruda bulunduk.