Bu ideolojik bir hesaplaşmadır, izin vermeyeceğiz

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, darbe girişimi sırasında ağır hasar alan TBMM’de yeniden onarım çalışmaları sırasında muhalefet kulisinde bulunan locanın yıkılmasına, locanın arkasındaki duvarda yer alan Atatürk resminin yerinden kaldırılmasına, “Bu Cumhuriyetle ideolojik bir hesaplaşmadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu mekanının bu şekilde tarumar edilmesine izin vermeyeceğiz” diyerek tepki gösterdi.  

Konuya dair bilgilendirme yapılması için  TBMM Başkanlığı’na,  Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne ve Ankara 1 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’ne resmi yazıyla başvuran mimarlar yetkililerden yerinde inceleme talep etti.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi  15 Temmuz darbe girişimi sırasında ağır hasar alan TBMM yeniden onarım muhalefet kulisinde bulunan ve binanın özgün planlarında da yer alan locanın yıkılmasına ve loca ile görsel bir bütünlük sağlayan Atatürk resminin kalıcı olarak yerinden kaldırılmasına sert tepki gösterdi.

Bu işin peşini bırakmayacağız

Konuya ilişkin açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Meclis’in yeniden onarım çalışmasında mimari projeye uygunluk tartışması çıkmasını ve basında yer alan  AKP'li TBMM İdare Amiri Salim Uslu’nun, onarımdan sonra üniformalı Atatürk tablosunun eski yerine asılmayacağına dair söylemlerini ise şöyle değerlendirdi:

“Bu Cumhuriyetle ideolojik bir hesaplaşmadır.  Cumhuriyeti’nin kurucu mekanının bu şekilde tarumar edilmesine ve Atatürk resminin kaldırılmasına izin vermeyeceğiz. Cumhuriyet’in değerlerine ve kurucu mekanlarına sahip çıkmaya devam edeceğiz. Bu işin peşini bırakmayacağız. Bu konunun takipçisiyiz, gelen yanıtlara göre konu hakkında yargıya başvurmayı değerlendireceğiz.”

Atatürk resmi neden kaldırıldı?

Candan, şunları söyledi;

“ Basında yer alan haberlerde TBMM Başkanlığınca gerçekleştirilen onarım –tadilat çalışmalarının meclis binası projesine uygun yapılmadığı, alan kullanım ve malzeme değişiklikleri yapıldığı,  muhalefet kulisi olarak kullanılan locada orijinal yapısına uygun olmayan tadilatlar ve/veya yıkımlar olduğu,  Mustafa Kemal Atatürk’ün mareşal unvanlı resminin yer aldığı yapının tamamen ve bir daha hiçbir şekilde yerine yeniden yerleştirilmeyecek hali ile yıkıldığını, yine localı bölümde kolonların kesilerek kaldırıldığı, 10- 15 Temmuz 2016 tarihinde yapılan menfur saldırıda tahrip olmayan – yıkılmayan alanlarda da şu an TBMM Başkanlığınızca gerçekleştirilen tadilat ve onarım çalışmaları olduğu belirtiliyor.  Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak TBMM Başkanlığı’na,  Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne Ankara 1 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’ne resmi yazılar yazarak yetkililerin konuya dair açıklama getirmesini istedik. Ayrıca Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak akademisyen ve meslek erbaplarından oluşturulacak bir teknik heyet ile TBMM de gerçekleştirilen onarım-tadilat ve/veya inşai çalışmaları yerinde inceleme  yapmak için resmi yazıyla başvurduk.”

Onarım projesi kim tarafından hazırlandı?

Candan,  Bilgi Edinme Kanunu hükümlerince yetkililere şu soruları yöneltti:

“TBMM mimari projesine uygun olmayan inşai çalışmalar yapıldı mı? Tadilat ve onarım projesinin kimin tarafından hazırlandı? Müellifin isim ve sicil bilgileri, tadilat projesi onayının hangi kurum ve kişiler tarafından yapıldı?  Onarım –tadilat çalışmalarını yürüten ve/veya denetleyen teknik ekib kimler tarafından oluşturuldu?  İsim ve lisans bilgileri, yapılan döneme ait bir sanat eseri niteliği taşıyan Atatürk’e ait duvar resmi kaç yılında yapıldı? Hangi sanatçı tarafından yapıldı ve şu an makine ekipmanları ile parçalanarak yok edildi? Resme ait parçalar hangi koşullarda ve nereye atıldı? Muhalif locası  ile ilgili hem projesine uygun olmayan bir mimari kullanım getirildi mi? Menfur saldırıda zarar gören mimari üniteler haricinde TBMM binasının başka bir bölümünde de tadilat, onarım ve /veya yıkımlar şeklinde bir inşai çalışma  yapıldı mı? TBMM İdari Amiri görevini yürütmekte olan Salim Uslu’nun onarımdan sonra da Mustafa Kemal Atatürk’e ait rölyefin “yerine tekrar konulmayacağı” bilgisini verdi mi, verdi ise kültür varlığı olarak tescilli bir yapının onarım ve tadilatları konusunda söz konusu şahsın yetkinlik ve mesleki ehliyeti nedir?

Proje yarışması sonucu elde edildi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu mekanı TBMM’nin Clemens Holzmeister tarafından on dört projenin katıldığı bir proje yarışması sonucunda seçildiğini belirterek, “1938-1963 on dört projenin katıldığı yarışma 28 Ocak 1938 günü sonuçlanmış, jüri birinciliğe değer bulduğu üç tasarımı seçmişti. Bunlar arasında Holzmeister’e ait olan projenin uygulanmasını Atatürk istemişti. TBMM 1938-63 yılları arasında yapılmıştı. 26 Ekim 1938’de temeli atılan yapının inşaatı savaş yılları içinde bir ara durdurulmuş, 1947 yılında kaba kısmı tamamlanmıştır” dedi.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi