BASIN AÇIKLAMASI… BASIN AÇIKLAMASI… BASIN AÇIKLAMASI… BASIN AÇIKLAMASI…

13.09.2006-Çarşamba

 

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar Daire Başkanlığı, Ulus Tarihi Kent Merkezini Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Proje işi olarak ihaleye çıkartmış ve ihaleyi İstanbul merkezli bir firma üstlenmiştir. 5366 sayılı “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun” doğrultusunda Ankara Büyükşehir Belediyesince yürütülmekte olan “Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Projesi” tamamlanmıştır. Büyükşehir Belediyesinin daveti ile Ankara Tarihi Kent Merkezi Koruma Amaçlı İmar Planının konu alındığı 31 Ağustos 2006 tarihinde yapılan tanıtım toplantısı kurumumuz tarafından izlenmiş yapılan değerlendirmeler aşağıdaki sonuçlara ulaşmıştır.

 

I - 31.08.2006 tarihinde gerçekleştirilen Tanıtım Toplantısının Yasal Açıdan Değerlendirilmesi

 

31.08.2006 tarihinde Büyükşehir Belediyesinin daveti ile gerçekleştirilen toplantının Sivil Toplum Örgütlerine sunulmasının katılımcı Belediyecilik anlayışı açısından olumlu bulduğumuzu öncelikle belirtmek isteriz. Konu 05.07.2005 tarihli “Yıpranan Tarihi Ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması Ve Yaşatılarak Kullanılması hakkındaki 5366 sayılı Kanun”a ve 26.07.2005 tarihli “Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi ve Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara ait Yönetmeliğe”, 14.12.2005 tarihli  “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği” ve diğer ilgili mevzuat açılarından incelenmiş ve söz konusu yasa ve yönetmelikler bağlamında toplantı düzenleme biçimine, şekil ve şartlarına uygun olmadığı kanaatine varılmıştır. İlgili mevzuatta belirtilen plan notları, planın analitik etütleri, ve analizleri, 25.08.2006 tarihinde Büyükşehir Belediyesinden talep edilmiş olmasına karşın tarafımıza ulaştırılmamış, dolayısıyla hazırlanan plan üzerine sağlıklı bir inceleme yapılamamıştır.

 

II – Planın Makro kararları Açısından Değerlendirilmesi

     

1 ) Uygulamanın Ulaşım açısından irdelenmesi sonucunda plan taslağının

 

-     Yayalaştırma konusunda yeterli çözüm sunmadığı

-          Toplu taşım planlamasını içermediği

-          Otopark olanaklarının ne olduğunun görünmediği

-          Önerilen tünel ve kavşaklar ile araç trafiğinin hızlandırılmasının devam ettirildiği

-          Tüneller ve onlara ait yan kolların açılması ile yer altı arkeolojik varlıkların durumunun göz ardı edildiği ve ileriye yönelik arkeolojik bulgularla ilgili neler yapılacağının belirlenmediği,

      

2 )  Uygulamanın getireceği Yeni Arazi Kullanım Kararları açısından;

      -      Hacı Bayram Camiine ek cami yapılması ve önündeki mevcut meydana ticari kullanımların ilave olarak “Geleneksel formda ancak” yeni inşa edilecek yapılar, Osmanlı çarşısı, Arasta vb.  inşa edilmesi ve zaten yoğun kullanımlı meydanın daha yoğun hale getirilmesi,

      -    Kale içinde ve dış mahallelerde DOKU Değişikliği ile birlikte, arazi kullanma kararlarını  değiştiren, ticarete dönüşüm yolunu açarak ve minimum parsel büyüklüğünü 150 m2 ile tanımlayarak tevhid edilmesini de öngören bir anlayışla mevcut tarihi dokunun hızla elden çıkması ve yıkılarak yeni ticari işlevli - ortak karakteri olmayan bir yapılaşma karmaşasına dönüştürülmesi,

özellikle Kale içindeki mahallede meydana gelecek betonarme yapılaşmanın geri dönülemez biçimde gerçekleşmeye açık olması olumsuz bulunurken,

-          Bu çalışmada yapılacaklar arasında yer alan HIDIRLIKTEPE’de yapılacak operasyonlar Gecekondu dönüşümü için Konut adası oluşturma, yeşil alana dönüşüm vb. ile,

-          Bent deresi yol güzergahının değiştirilmesi ve bu yol güzergahında bir SU YÜZEYİ’nin

(eski Bent deresinin canlandırılması) oluşturulması fikri tarafımızca olumlu karşılanmış, ancak

-          Tarihi konut alanlarının neredeyse tamamının ticari kullanımlara dönüştürülmesi olumsuz karşılanmış ve

-          Kale önündeki park’tan Hacıbayram’a oradan Hıdırlıktepe’ye ve oradan da Kale içine TELEFERİK  tesisi gerçekci bulunmamıştır.

 

Yapılan incelemeler sonucunda plan bütünü için yapılmadığı düşünülen analiz ve açıklama raporunun; bu tür alt bölge, alan ve mahallelerle ilgili olarak verilen kararlar içinde hiçbir nüfus, arazi kullanım analizi ve çeşitli sayımlar, yapılabilirlik raporları ve bunların sentezinden oluşan açıklama raporlarının dikkate alınmadığını düşündürmektedir. Bu konuda daha önce yapılmış çalışma analitik etüd, plan ve projelerden yararlanılmadığı ve bununla birlikte, yasal açıdan da yanlışlıklar  yapılmakta olduğuna karar verilmiştir.

 

III-  Planın Ulus Meydanı ( Anıt Heykel alanı) Açısından Değerlendirilmesi.

 

Çalışmaların ağırlık merkezi burada yer almaktadır. En önemli yıkımlar ve yenilenmelerin burada gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Cumhuriyet sonrasının en önemli modern mimari örneklerinin her biri,  ekonomik ömrü, maliyetleri, müelliflik hakları (telif vb.) gibi hususlara dikkat edilmeden ortadan kaldırılmaktadır.

 

Yerine konulmak istenen yapıların insan ölçeği açısından değerlendirilmediği, mevcut yerleşim deseni ile uyumsuz olduğu, bölge bütününün genel dokusu ve ihtiyaçları ile uyuşmayan ve en önemlisi var olan yerel kapasiteye karşılık gelmeyen, ulaşım ve sirkülasyon olanaklarını aşırı zorlayan büyük bir ticaret kompleksini ikame ederek, yörenin sorunlarını arttırdığı gözlemlenmektedir.

 

Bu yapı ile geleneksel Türk meydanı-yapı ilişkisini yok ederek ve yerine tanımsız-ölçeksiz bir alan açarak olağanüstü büyük ticaret amaçlı yapıların çevresi boşaltılmaktadır. Bu düzenlemeyle birlikte ortaya çıkacak otopark gereksinimine ilişkin herhangi bir düzenleme izine de rastlanılmamaktadır.

 

100.Yıl şehir çarşısı ile ULUS meydanı - kavşağının altını katlı kavşak  ve ‘kros’ tünel operasyonu ile açarken, kazar ve delerken karşılaşılacak arkeolojik değerlerin hiçe sayılması ve bu konuda alınacak bilimsel tedbirlere ilişkin ön araştırmalara ve değerlendirme raporlarına da rastlanılmamaktadır. (Bu konuda benzeri uygulama hataları İstanbul metrosu ve Marmaray  çalışmaları esnasında yapılmış ve maalesef buradaki arkeolojik bulguların akıbeti hakkında herhangi bir açıklama yapılmamıştır.)

 

TÜM BU ÖZELLİKLERİ İLE YAPILMAK İSTENEN İŞİN ADININ, KORUMA PLANLAMASI DEĞİL, BÜYÜK BİR TİCARİ RANT YARATMAYI AMAÇLAYAN VE “TOPLU YIKIMA YOL AÇAN” BİR PLANLAMA OLDUĞU ANLAŞILMAKTADIR.

 

Söz konusu alana dair hazırlanmış olan mevcut planlama çalışmalarının rafa kaldırılması ve hazırlanmış planların müelliflerinden görüş alınmamış olması, dahası yıllarca emek harcanan planlama çalışmalarının üzerine, 3 ay gibi kısa bir zamanda Cumhuriyetin doğduğu, Türkiye’nin kalbi olan bir bölgenin planlamasının bitirilmesi rant odaklı planlama savımızı desteklemektedir. Buradan Büyükşehir Belediyesine katılımcı yerel yönetim çalışmalarının bir başlangıcı olan 31.08.2006 tarihli Plan tanıtım toplantısının ardından bir adım daha atarak ilgili meslek odalarının, teknik adamların sesine kulak vermeye davet ediyoruz.

 

Kamuoyuna Saygılarımızla Duyururuz.

 

TMMOB MİMARLAR ODASI ANKARA ŞUBESİ