Mimarlar, meslek örgütleri, siyasi partiler, STK’lar ve esnaf, Ulusu ve Cumhuriyet değerlerini korumak için kolları sıvadı

“Ulus’taki acele kamulaştırmalar durdurulmalı, katılımcı ve bütüncül bir süreç işletilmelidir”

 Mimarlar, meslek örgütleri, siyasi partiler, demokratik kitle örgütleri ve STK’lar Ulus esnafıyla, Cumhuriyet’in simge değeri Ulus için ortak akıl çağrısı yaptı.  Toplantıda yetkililere, “Acele kamulaştırmalar derhal durdurulmalı. Binlerce esnaf ve çalışanı mağdur ediliyor. Acele kamulaştırmanın gerçekleşmesi durumunda bölgede yaşanacak travmanın tarifi mümkün değildir. Tüm dünyada tarihi binalar korunurken İller Bankası’nı yıkıp üzerinde poz verdiler. Cumhuriyet değerleri ve tarihi korunmalıdır. Birilerine hayali barınma sağlanırken, yüzlerce esnafı ve binlerce aileyi barınaksız, emeksiz bıraktılar. Ulus katılımcı bir süreçle bütüncül bir süreçle ele alınmalıdır” çağrısı yapıldı. Öte yandan Ankara Büyükşehir Belediyesi yurt inşa etmek için yapılan acele kamulaştırmalara ilişkin, yurt için arsa önerisinde bulunurken, Ankara Barosu ve siyasi partiler, meslek odaları ve STK’lar Ulus esnafının yanında olduklarını dile getirdi.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, CHP Çankaya ve Altındağ ilçe yöneticileri, Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (ASMMMO) Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği (KORDER), milletvekilleri, Ankara Barosu, Büyükşehir Belediyesi Doğal ve Tarihi Kültürel Varlıklar Daire Başkanlığı ve vatandaşlar Ulus esnafının çağrısıyla, plan değişiklikleri ve acele kamulaştırmalarla değerleri tarumar edilen Ulus için kolları sıvadı.

Ulus’ta Devran Otel’de düzenlenen ortak akıl toplantısına Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Mimarlar Odası Ankara Şube Sekreteri Nihal Evirgen, İtfaiye Meydanı Yardımlaşma ve Yaşatma Derneği Başkanı Turgut Uslu, Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültürel ve Tabiat Varlıkları Dairesi Başkanı Bekir Ödemiş, Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’ndan (ASMMMO) Güven Torun, CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Ankara Barosu Yönetim Kurulu’ndan Özgen Hindistan, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği Başkanı (KORDER) Müge Bahçeci ,Korder Yönetim Kurulu üyeleri Cansen Kılıççöte, Ali Fuat Tek, CHP Çankaya İlçe Başkanı Fahri Yıldırım, CHP Çankaya İlçe Sekreteri Nazım Yurdakul, Altındağ CHP İlçe Yöneticisi Neslihan Ateşoğuları, Çankaya Belediyesi CHP Meclis Üyesi Cefa Sefa, Altındağ Belediye CHP meclis üyeleri Yusuf Bektaş ile Metin Yıldız, Çankaya CHP ilçe Kadın Kolu Başkanı Nimet Özkan, Altındağ CHP İlçe Yönetim Kurulu Üyesi Nerin Akkuş, Ulus esnafından Ediz Erkovan ve Salim Yuna’nın yanı sıra çok sayıda esnaf ve vatandaş katıldı.

Bu dükkan benim için annemin yaşanmamış ömrüdür

İtfaiye Meydanı Yardımlaşma ve Yaşatma Derneği Başkanı Turgut Uslu, “Burası kasıtlı bir şekilde geri bırakıldı. Bu ikilemden emeğimizi çalarak, malımızı elimizden alarak değil, devletin bilimsel aklıyla, imkanlarıyla buranın ihya edilmesi gerekirken, 3 defadır acil kamulaştırma ve yeniden imar yapılıyor. Esnafımıza düşen birlik ve beraberlik olmak biraz da duyarlı olmak. Buranın benim için çok önemi var. Benim aldığım dükkan annemin vefatı ile ilgilidir. Kardeşimin altından arabasını aldım ve dükkan aldım Bu dükkan annemin Ağustos sıcağında otobüsle hastaneye yetişmemesi ve beyin kanaması geçirmesidir. Bu dükkan benim için annemin yaşanmamış ömrüdür. Sizin esnaf olmakla beraber toplumda kanaat önderi vasfınız var. Sonuna kadar mücadele etmeliyiz” diye konuştu.

Bu acele kamulaştırma değil, bu acele gasptır

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, şunları söyledi:

“Her kentin ve her mekanın bir ruhu vardır. Ulus’un bir ruhu var ve bugün kaybedilen şey Ulus’un ruhudur. Bizim Ulusa ilişkin 9 davamız devam ediyor. Ulus tarihi kent merkezi davalarımızda iptal kararı aldık. Bilirkişiler, ‘Ulus’un tarihini bilmeyenler tarafından yapılan bu planlar Ulus’u yok edecek’ diyor. Ulusu bütüncül olarak ele almak gerekiyor. Siz insanları yurdundan ederek başkalarına yurt sağlayamazsınız. Ulus’a Züccaciye dükkanına girmiş fil gibi girilmez. Burada Cumhuriyet değerleri ile birlikte Galatlılar’dan Romalılara, Ahiliğe kadar  bir çok kültürün izleri var. Kültürlerin kardeşliğinin mekanı olan Ulus’u yok  edemezsiniz. Burada sizinle birlikte Ulus için yan yana durmaktan umutluyuz.  Burada bir kuvvet var. Bu kuvvetin kudrete dönüşmesi için birlikte hareket etmeliyiz. İnsanların dini duygularını sömürdüler. Nerede büyük ölçekli bir cami projesi varsa arkasından rant projesi ortaya çıkıyor. Bu rant projelerini inançlarımızı istismar ederek hayata geçirmeye çalışıyorlar. Oysa Augustus Tapınağı ile Hacı Bayram Veli Cami’nin yan yana durduğu dinleri kucaklayan başka bir mekan yok. Dünyada başka ayakta kalan Augustus Tapınağı yok, dinlerin birlikteliği çok dinliliğin hoşgörüsü olan mekan aslında dostluklar içinde yaşanmış süreci gösteriyor. Bunu yok etmeye çalışıyorlar. Bizim talebimiz bütüncül bir çözüm olsun.  Ulus denince insanın aklına tarihle birlikte ticari ve insani ilişki, geliyor. Buradaki ticari hayatı ve tarihi yok ederseniz yaşama şansınız kalmaz. Ulus’ta bir şey alırken Anadolu’nun temiz duygularını görüyoruz. Ulus’a dair bir çözüm üretilecekse hep birlikte üreteceğiz. Herkes ekmeğini evine götürürken kimsenin önünde eğilmek istemiyor. Bu acele kamulaştırma değil bu acele gasptır. Bu mülkiyet hakkının gaspıdır. Mimarlar Odası olarak, Kentsel Dönüşüm  Yasası çıktığında ‘Artık eviniz sizin eviniz, artık işyeriniz sizin işyeriniz değil. Sizin dava etmenizi bile engelleyecekler’ demiştik. Bunları çok önceden dile getirmiştik. Buralara itibar veriyoruz diyorlar. Ulus’un zaten bir itibarı var, sadece onu açığa çıkartmak yeterli. Ulus’un altıda üstü de çok değerli. Altından Roma tarihi fışkırıyor, üstünde Cumhuriyet tarihinin simge yapıları. Cumhuriyet burada kuruldu. Başka ülkelerde bu potansiyelleri ortaya çıkarıyorlar. Ulus’un derinlikli yıkımlı projelerden çok, bakıma ve temizliğe, yayalaştırma, otopark düzenlemesine ihtiyacı var. Yıkılacak tek yapı ise, Roma yolu üzerindeki alışveriş merkezidir. Burada yaşayanlarla birlikte bir kenti koruma sürecinde atılan bu adımlar çok değerli. Biz Mimarlar Odası olarak bunun hep yanında olacağız.”

Acele kamulaştırmanın gerçekleşmesi durumunda bölgede yaşanacak travmanın tarifi mümkün değildir

Ulus esnafından Ediz Erkovan’a kendilerine verdiği destekten ötürü Mimarlar Odası’na teşekkür ederken esnafın mağduriyetini şöyle aktardı:

“Sizleri Ankara’nın en eski ticari yerleşim alanlarından olan ve günümüzde İtfaiye Meydanı olarak bilinen, geçmişi 19. Y.Y. kadar uzanan Hergelen Meydanı’nda ağırlamaktan büyük mutluluk duymaktayız. Hergelen Meydanı Ankara’nın ve Ankaralının tarihine kazınmış bir mekândır. Ankara’da yaşayıp yolu Hergelen Meydanından geçmeyen çok az Ankaralı vardır. Bundan 4 yıl önce Bakanlar Kurulunun acele kamulaştırma kararı ile tanıştık. 2015 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından acele kamulaştırılmak istenen taşınmazlarımız ile ilgili Bakanlar Kurulu kararının iptali için Danıştay 6. Dairesinde dava açtık ve 2017 yılında Üst Mahkeme süreci de dâhil açmış olduğumuz davayı kazandık. Tam kazanmış olduğumuz Davaya sevinirken bu seferde 18.04.2018 tarihinde Gayrimenkullerimizin Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından Yurt yapılmak maksadı ile Acele Kamulaştırılacağını ve bu nedenle Bakanlar Kurulunun karar verdiğini öğrendik ve yeniden Danıştay 6. Dairesinde dava açtık. Ancak Vatandaş olarak bizler bildiğimiz yoldan yürürken ne hikmetse Danıştay 6. Dairesi bildiği yoldan yürümek yerine yeni yollar aramakta ve açmış olduğumuz ve daha önce haklılığımızı tescil ederek lehimize sonuçlandırdığı davanın emsal niteliğindeki yenisini neticelendirmemektedir.  Bu gerekçelere rağmen, İdare Acele Kamulaştırma kararından vazgeçmez veya Danıştay 6. Dairesi Bakanlar Kurulu kararını iptal etmez ise, bölgede ticari faaliyette bulunan esnaf zor günler yaşayacaktır. Bu durum karşısında büyük resme bakacak olursak, esnaf arkadaşlarımız Banka kredi borçlarının ödenmesinde sıkıntı yaşayacak ve icralık olma noktasına gelecektir. Bölgede ticari faaliyette bulunan irili ufaklı Esnaf, yanında çalıştırdığı elemanın Kıdem Tazminatını dahi ödemekte zorlanacaktır. Esnaf arkadaşlarımızın yanında çalışan ve bir işi olduğu için Bankalara, kredi kartlarına borçlanarak geçimini sağlayan çalışan ve evini geçindiren dostlarımız mağdur olacaktır.  Esnaf arkadaşlarımız ticari emtiaları için vermiş oldukları çekleri ödeyemeyecek ve ticari hayatları bitecektir.  İşyeri Kredisi alarak mülk sahibi olmuş birçok arkadaşımız kendilerine ödenecek olan Kamulaştırma bedeline rağmen gayrimenkulleri için almış oldukları krediyi dahi ödeyemeyecektir. Çünkü Kamulaştırma bedelleri hakkaniyetli bir şekilde tespit edilememektedir.”

Acele kamulaştırmanın durdurulmalı binlerce esnaf ve çalışan mağdur edilmemelidir

Erkovan, “Belirli yaşın üstündeki birçok çalışan dostumuz günümüz piyasa koşullarında iş bulamayacak ve geçim sıkıntısı yaşayacaktır.  Bir gayri müslümin hakkını gasp ederek dahi cami yapılmaz. Burada herkesin vebalini alarak burada barınak ve yurtlar yapmak hangi vicdana sığar merak ediyorum. Anlaşılacağı üzere acele kamulaştırmanın gerçekleşmesi durumunda bölgede yaşanacak travmanın tarifi mümkün değildir. Bu acele kamulaştırma kararı alınırken, devlet vergisini ödeyen, istihdam sağlayan ve değerlerine sahip çıkan vatandaşını mağdur edeceğini düşünmemiş midir?  Yıllardır vergisini ödediğimiz ve bakımını yaparak yaşattığımız vatandaş olarak devletimize ve Milletimize olan vazifelerimizi yerine getirdiğimiz gerçeğinden yola çıkılmasını ve Devletin Vatandaşını mağdur etmez karinesinin göz ardı edilmemesini arzu etmekteyiz.  Netice itibari ile bizler ilgili birimler tarafından bölgenin sorunlarının çözülmesini, bölgeye hak ettiği değerin verilmesini, acele kamulaştırmanın durdurulmasını, binlerce çalışanın ve esnafın ileride telafisi mümkün olmayan mağduriyetlerine meydan verilmemesini arz ve talep ediyoruz” dedi.

Tüm dünyada tarihi binalar korunurken İller Bankasını yıkıp üzerinde poz verdiler

Esnaf Salim Yuna, “Sadece kamulaştırma değil Ulus’un tarihi dokusu ve Cumhuriyet eserleri yok ediliyor. Burada toplanma amacımız önemli yanlışlıklardan dönülmesidir. Kamulaştırma son hızıyla devam ediyor. Mülkilerimizin dörtte bir fiyatına kamulaştırmak istenmekte yargı süreci de 16 aydır devam etmektedir. 16 yıldır iktidarda olan bir parti ve onun belediye başkanı Ulus’a bir çivi dahi çakmayıp atıl ve bakımsız bırakmıştır. Yetmemiş gibi 1935-1937 yılları arasında inşaatı tamamlanmış önemli mimarlarımızdan Seyfi Arıkan’ın tescilli İller Bankası binasını bir dakikada emir alıp iki günde yıkmış bir de üzerinde poz vermiştir. Tüm dünyada tarih ive kültürel değeri olan binalar korunurken, biz de yok edilmektedir” diye konuştu.

Birilerine hayali barınma sağlanırken, yüzlerce esnafı ve binlerce aileyi barınaksız, emeksiz bıraktılar

Yuna, sözlerine şöyle devam etti:

“Ulus Cumhuriyet’in kurulduğu önemli bir yerdir. Kıymetli eserleri tarih ive kültürü olan çok önemli bir bölgedir. Sadece Hacı Bayram Veli Cami etrafından çalışmalar yapılmış. Sanki bir üst akıl sinsi bir şekilde Ulus’u adım adım ve kararlı bir şekilde dizayn etmektedir. Hepimizin bildiği Sümerbank binasını üniversiteye çevirdiler ve etrafındaki Ankara Valiliği binaları ve tarihi binalar bu üniversiteye verdiler. Sonra yurt yok dediler sanki buranın tüm öğrencileri Anadolu’dan gelip yurtsuz kalacak bir yurt ihtiyacı yaratıldı. Kamulaştırmalara başladılar. Duyumlarımız da var tabi ‘Cami yaptık dolmuyor, esnaf sabah geç açıyor akşam erken kapatıyor. Cami etrafındaki otellerde fuhuş yapılıyor. Esnaf uyuşturucu satıyor, kamulaştıralım yurt yapalım öğrencilerden cemaat oluştururuz’ duyumlarını da aldık. Bir yıldır valilik tarafından oluşturulan bir ekiple denetlemeler yapılmaktadır. Uyuşturucuya ve fuhuşa rastlanılmamıştır. Bu bölgede 16 tane tarihi cami vardır. Devasa cami yerine esnafın ihtiyacını karşılayacak dolabilecek bir cami yapsalardı kimse itiraz etmezdi. Kısaca birilerine hayali barınma sağlanırken, yüzlerce esnafı ve binlerce aileyi barınaksız emeksiz, aşsız ve bankalara borçlarla bıraktılar. Hangi vicdana sığar, adalet bunun neresinde. Kısaca yurtlar ve kamulaştırma adı altında Cumhuriyetimizin bugüne gelen bütün eserleri adım adım yok ediliyor, tarihten siliniyor ve itibarsızlaştırılıyor. Ulus üç beş sene sonra hayalet bir yer olarak göreceksiniz.”

Büyükşehir Belediyesi’nden yurt için arsa önerisi

CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, ise “Öncelikle acele kamulaştırma olağan kamulaştırma değildir. Savaş durumlarında yapılır. Bakanlar Kurulu kullanması gereken bir yetkiyi kullanıyor. Biz yaparız, biz yıkarız ve biz biliriz anlayışı hakim. Tarihe, çevreye saygılı, esnafı ve meslek odalarını dinleyen bir anlayış hakim olmalı.  Bütüncül bir anlayış olmalıdır. Buradaki duruş siyasi değildir. Bu mücadelede yanınızdayız” dedi.

Ankara Büyükşehir Belediyesi’ni temsilen konuşan Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Daire Başkanı Bekir Ödemiş, “Benim için böylesine kapsamlı bir toplantıda bulunmak atılacak adımlarda yol gösterici olacaktır. Ulusun bir felsefesi olmalı. Bütüncül ve katılımcı anlayışı yaşatmak zorundayız. Başkanın da isteği katılımcı bir anlayış ile adım atmak. Burada bir kurum olarak tek başımıza karar verme yetkimiz yok. Ben bunu başkan bey ile konuştum. Yurt lazımsa biz arsa verelim dedi. Biz burada denge unsuruyuz.

“Ankara Barosu olarak esnafın yanındayız”

Ankara Barosu adına gözlemci olarak katılan Ankara Barosu Yönetim Kurulu’ndan Özgen Hindistan ise, Ulustaki süreci yakından takip ettiklerini, esnafın bu mücadelede barodan talebi olursa yanında olduklarını söyledi.

Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği (KORDER) adına toplantıya katılan Müge Bahçeci de, “Kentsel Dönüşüm Yasasıyla alanlar afet ya da yenileme alanı ilan edilip yaşayanların görüşü alınmadan kamulaştırılıp dönüştürülüyor. Toplumsal kalkınmayı hedefleyen bir dönüşüm yapılmalı. Halkın görüşleri alınmadan hiçbir süreç hedefine ulaşmaz. Hacı Bayram Veli Camisiyle yarışan bir cami yapmak ve bunu yaparken Cumhuriyet değerini yıkmak çok olumsuz bir tavırdı. Bir döneme imzasını atmış Seyfi Arıkan’ın yapısını kaybettik” dedi.

CHP Çankaya İlçe Başkanı Fahri Yıldırım birlikte ayrıştırmadan hareket etmenin önemine değindi.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi