İller Bankasının yıkımı tartışmaları bitmiyor. Koruma Kurulu mu biat kurulu mu?

Mimarlar Tescilli Kültür varlığı İller Bankası binasının yıkımının peşini bırakmıyorlar.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi gece yarısı operasyonuyla tescilli kültür varlığı İller Bankası'nın yıkılmasına ilişkin toplumu eksik bilgilendiren ve bilgi saklayan Ankara 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na tepki gösterdi. Mimarlar Odası Ankara Şubesi, "Koruma mı, biat kurulu mu? Koruma Kurulu kamusal güveni yok etmiştir. Yıkım süreçlerindeki aymazlık gün gibi ortadadır. Koruma Kurulunda 16.06.2017 günü neler olmuştur? Aynı gün içerinde alınan kararlar ve gündem neden bu kadar hızla değişmiş ve kurul üyeleri neden biat etmiştir? Mimarlar Odası Ankara Şubesi'ne  aynı gün içerisinde aldıkları kararları göndermeyerek neyi saklamaya çalışmışlardır. Koruma kurulu üyeleri de dahil olmak üzere bu katliamı gerçekleştirenler, ve azmettiricilerin hepsi hesap verecek" dedi ve  yıkım kararını gönderemeyen kurul üyeleri yargı önünde hesap verecek" dedi

İller bankasında  koruma kurulundan "Bilimsel değil, Biatsal kararlar"

Konuya ilişkin yazılı açıklaması yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, "Koruma kurulları uzun süredir, bilimsel değil, biatsal kararlar veriyor. Siyaset söylüyor, tüm aldıkları eğitimi bir tarafa bırakarak , bilimsl etik olmayan kararlara imza atıyorlar, anlaşılan aldıkları kararlardan kendileri de utanıyorlar ki İller bankasında aldıkları kararı Mimarlar Odası Ankara Şubesine gönderecek cesareti bile bulamıyorlar. Görevlerini kötüye kullanan koruma kurulu üyelerinin tamamı hakkında suç duyurusunda bulunduk, meslek etiğinden yoksun mimarlık tarihinin özgün eserlerinden olan, tescilli kültür varlığı İller bankasının yok oluşuna göz yumanlar vicdanlarıyla baş başa kalacak ve onun acısını çekecekler. Koruma kurulu üyeliği zor ve meşakkatli görevdir, toplum yararına ve bilimsel kararlar almasını, meslek etiği ile davranılmasını zorunlu kılar. Eğer bunları yapamayacaksanız, hepimize ait olan değerleri ve mesleğinin onurunu koruyacak  gücünüz yoksa bu işi bırakın diyerek koruma kurulu üyelerini bilimsel davranmaya ve toplumu doğru bilgilendirmeye davet etti.

İller Bankasının katline karar verilen 16 Haziran 2017 tarihli Koruma Kurul gündemi ve hareketliliği saat saat kamuoyuna açıklanmalıdır?

Koruma kurulunun aynı günde iki farklı bakış açısına nasıl sahip olduğu ve bir kültür varlığının yıkımına neden olacak bir süreci nasıl imzaladıklarını açıklamaları gerektiğinin altını çizen Candan, sözlerine şöyle devam etti:

"Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak  06.06.2017 tarihli başvurumuza Koruma Bölge Kurulu 16.06.2017 tarih ve 1068 sayılı yazısında  'Tescilli İller Bankası'  ifadesini kullanmış ve Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 14.06.2017 tarihli başvurusu olduğunu da bildirmiştir.Aynı yazıda  İller Bankasının naklini gerektirecek teknik nedenlerin ve ilgili belgelerin iletmesinden  sonra talebin değerlendirileceği" kararı 16.06.2017 tarihli çıkış yazısı ile gönderilmiştir. Sonra resmi olmayan bir şekilde kamuoyuna sosyal medya üzerinden sunulan karar nosu bile olmayan kurul kararı ile aynı gün kurulun yeni bir kararı ortaya çıkmıştır. Bu karardan anlaşılan şudur ki;  İller Bankasının binanın sözde başka parsele taşınması başvurusu belge ve bilgileri 16.06.2017 teslim ettiğidir.  Eğer durum böyle ise, aynı gün içerisinde teslim edilmiş olan belge ve bilgileri, özellikle numuneler ve laboratuvar koşullarında yapılması gereken ve bilimsel testler olan statik dayanım ve korozyon ile ilgili gelen bilginin güvenilirliğinin kontrolü nasıl yapılmıştır? Tescilli İller Bankası'nın, tescilsiz 6953 ada 13 parsele taşınmasına ilişkin talebini  nakli gerekli kılan bilimsel ve teknik nedenler nelerdir? Söz konusu parsellere ilişkin mülkiyet durum belgeleri, varsa kurumlar arasında yapılan mülkiyet devrinin veya kullanımına dair protokoller açıklanmalıdır. 'Taşınmazın (İller bankası binasının ) güncel röleve çizimlerinin, kurulumuza iletilmesi halinde değerlendirilebilecek' diyen Koruma Kurulu  16 .06.2017 tarihinde belge -bilgi ve röleve projelerini aynı gün içinde mi almış değerlendirmiş ve karara bağlamıştır? Tüm bu soruları koruma kuruluna resmi yazı sorarak sorduk.Aynı şekilde koruma kurulu 16 haziran 2017 tarihinde İller bankasının yıkımına olana sağlayan kurulun  karar alma süreçlerini açıklamak zorundadır. Kurul toplantısı ne zaman ve saat kaçta kurulu üyelerine bildirilmişti, bu bildirim yazı ile mi telefonla mı yapılmıştır. Fiilen bu toplantıya kimler katılmıştır. Toplantı kaç saat sürmüştür?.Kurul toplantısı sırasında kimler telefon etmiştir, hangi siyasiler sürecin bir parçası olmuştur?.Mimarlar Odasına gönderilen yazıdan sonra, kurulu aynı gün tekrar saat kaçta toplanmıştır.İller Bankası binasının nakline onay veren karar saat kaçta alınmıştır."Bütün bunlar mimarlık tarihi ve kültür tarihine kara bir gün olarak geçecek İller bankasının yıkım sürecinin arka planını açığa çıkartacaktır. Kimbilir belki de karar 16 haziranda  alınmadı, binanın yıkımı gerçekleştiği için 16 sında alınmış gibi imzalanmak durumunda mı kalındı?.Bütün bunlar ihtimal.Ancak gerçek olan binanın katledildiği ve büyük bir kentsel suç işlendiğidir.İşin içerisinde başka işler var ve bütün gerçekler yakında ortaya çıkacak"

"Kuruldan bilime ve etiğe aykırı karar"

 "Bilimsel bilgiden uzak ve yoksun bir şekilde, herkesi kandırabileceklerini mi zannediyorlar" diyen Candan, şunları kaydetti:

"Kültür ve Turizm Bakanlığı gibi Cumhuriyet tarihinin en güçlü bakanlığı ve kurumlarının Ankara Büyükşehir Belediyesine teslim olmuş tavırları üzücüdür.  Mimarlar Odası Ankara Şubesi kamu kurumu niteliğinde bir meslek kurumu olup, aylardır kamu ve mesleği adına fikri takibi yapmış olduğu İller Bankası binasına dair alınan kurul kararları konusunda doğru bilgi verilmemesi manidardır. Kurumların geldiği çöküş anı budur işte. Koruma kurulunun nakli gerekli kılan bilimsel ve teknik nedenlerini talep etmiş ancak kendisi aynı gün içerisinde belki de birkaç saat içerisinde bilimsel ve teknik nedenler ile ilgili bilimsel bir araştırma yapmadan binanın yıkımına götüren bir karar alarak bilime ve etiğe de aykırı davranmıştır. Koruma Kurulu üyeleri Kültür Bakanlığı'nın asli elemanları olduğunu unutmuş, kültür varlıklarının korunması ilke ve esaslarını unutmuş, tescili bir yapı ki hem mimari eser hem de tarihe tanıklık anlamında eşsiz özellikleri ile biricik değeri olan bir yapıyı birkaç saat içerisinde yıkmak-yok etmek üzerine kurgulama cesareti göstermiştir. Sakın çıkıp "biz taşınma kararı verdik, yıkılma kararı vermedik" demesinler.

"Mahkemede nefes alıp verişlerini naklen izleteceğiz"

Bir yıl öncesine kadar hiçbir sorunu olmayan kullanılan ve e restorasyonu yeni yapılmış bir binanın hiçbir teknik nedenden kaynaklı taşınmadığı, camiini önünü kapattığı için yıkıldığı aşikardır. O teknik raporu hazırlayanlar kimler ise hepsi mesleklerine ihanet etmişlerdir ve yakında açığa çıkacaktır diyen Candan Melih Gökçek'in  bu yıkımdan kaynaklı  mahkemede yargılandığı gün, nefes alıp verişlerini ve kalp atışlarını  topluma naklen izleteceklerini ifade etti.

"İller Bankasının yıkılmasında Uluslararası sözleşmelerinde ihlal edildiğini ifade eden Candan şöyle devam etti. Candan İCOMOS'un uluslararası belgelere tescilli kültür varlığı taşınma işlemlerine ilişkin ilke kararları vardır. Ancak koruma kurulu kararında buna dair hiçbir kelime yer almadığı gibi uluslararası belgelere de aykırı davranılmıştır.Zeynel Abidin türbesinin nasıl taşındığı taşıma sürecinin nasıl projelendirildiği  ortadadır.Yıkımın önünde fotoğraf çektiren Melih Gökçek, taşınma ile yıkımı bile ayırt edemeyecek kadar cehalet içerisinde midir.?" Uluslararası sözleşmelere göre her bir taşı tarihi değer olan bir yapıya kepçe ile girmek, molozlarının üzerinde tepinmek, hafriyatı yok etmek bile suçtur. Tarihi bir eserin her bir parçasının santimsantim hesabını verecekler, parsel parseli verecekleri gibi. Cehalet bu işte…"

Deliller mi yok edildi?

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek 'e "Bir toplumun hafızasını silme hakkını onlara kim verdi? Büyükşehir Belediye başkanının gün içerisinde aldırttığı kararı müteakip birkaç saat sonra iş gücü makinelerini göndererek yıkmak ve molozlarının üzerine çıkarak poz vermesindeki telaşenin gerçek nedeni nedir? Yoksa deliller mi yok edilmiştir?" sorularını yönelten Candan,  "İller Bankası binasının statik dayanım ve korozyona maruziyeti konusundaki raporlar konusunda   güven ortamı tamamen ortadan kaldırılmıştır. Adalet tam da bu gün içindir. Mimarlar Odası'na 16.06.2017 tarihinde gelen kurul resmi yazısında, belge ve bilgiler kurul gündeminde değerlendirilecektir dendiği halde aynı gün içerisinde yüzlerce belge ve analizler nasıl incelenmiş ve yok etme kararı nasıl alınmıştır.  Bakanlık, Ankara Büyükşehir Belediyesi başkanının vandalizm örneği sergilediği İller Bankası binasının yok ediliş sürecine suskunluğunu bozmalı ve Ankara'da halkın varlığı olan değerleri bir bir yok eden belediye başkanının kültür varlıkları üzerinde gösterdiği müdahale yetkisinin kendisinde olmadığını bildirmeli, ivedilikle dur demeli hatta yasal işlem başlatmalıdır" diye konuştu.

Bu memleket sahipsiz değil

Candan,  Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kurul üyeleri hakkında, İçişleri Bakanlığının Melih Gökçek hakkında derhal yasal soruşturma başlatması gerektiğine dikkat çekerek, gerekli başvuruları ve suç duyurularını yaptık, kurul kararının iptali için dava açtık, yüksek kurula itiraz ettik, uluslararası ortamlara dosya hazırlıyoruz. Anayasa Mahkemesine başvuru yaptık, gerekirse Avrupa İnsan Hakları mahkemesine kadar taşıyacağız. Kimse yaptığıyla kalacaklar sanmasınlar.Bu çok büyük bir suç, tarihi eserin bir parçasını kaçırmak ne ise yıkıp üzerinde tepinmek odur. Bunun bilimsel gerçekliğini hiçbir karar  yok sayamaz.Bu memleket ve onun kültürel değerleri sahipsiz değil"dedi.

Koruma Kurulu'ndan karara ilişkin uzman raporunu talep ettiklerini bildiren Candan, bu karara imza atan mimar koruma üyelerini de tescilli kültür varlığı, modern mimarlık eseri İller Bankası'na karşı işledikleri suçtan kaynaklı onur kuruluna sevk edeceklerini,diğer meslek guruplarını odalarına şikayet edeceklerini ve akademik unvanlarının alınması için YÖK'e başvuracaklarını de kaydetti.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi