Mimarlar Sosyal Bilimcilerle Anayasa değişikliğini tartıştı

“Cumhurbaşkanı'na devlete biçim verme yetkisi veriliyor”

Mimarlar Odası Ankara Şubesi ile Türk Sosyal Bilimler Derneği işbirliğiyle başkanlık sistemi ve anayasa değişikliği tartışıldı. 20 Aralık’ta komisyona gelecek olan Başkanlık sistemi teklifini değerlendirildi. Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Prof. Dr. Ali Murat Özdemir'in konuşmacı olduğu sunumda  teklifin “Cumhurbaşkanı’na devlete biçim verme yetkisi” verdiğine dikkat çekildi.

Sosyal Bilimcilerle Mimarların masaya  yatırdığı Anayasa değişikliği sunum ve tartışma Türk Sosyal Bilimler Derneği Başkanı , Oğuz Oyan’ın açılış konuşmasıyla başladı. CHP Milletvekilleri,İlhan Cihaner ,Muharrem Erkek,Parti meclisi üyeleri, Yıldırım Kaya, Seyhan Erdoğdu,  Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Mimarlar Odası Ankara Şube ikinci Başkanı Ali Atakan, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Sekreteri Namık Kemal Kaya, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Muteber Osmanpaşaoğlu ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Ayşen Gül Şimşek'in izlediği panele Prof. Dr. Korkut Boratav, Prof.Dr,Mustafa Altıntaş,Prof.Dr.Onur Karahanoğullarının da arasında bulunduğu birçok akademisyen de katıldı.

“Yasama yürütme ve Yargı sürecinin tek elde toplanmasını Kaçak Saray inşasında gördük”

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan karakuş Candan açılış konuşmasında  “Anayasa değişikliği’nin rejim değişikliği olduğu ve bunun mekansal karşılığınında Atatürk Orman Çiftliği’nde  zorun gücüyle inşa edilen kaçak Saray olduğunu ifade ederek.”Bugün mekansal alanda mücadelesini verdiğimiz  rejim değişikliğinin mekansallığı olarak ifadelendirdiğimiz Kaçak saray rejiminin siyasal boyutlarını sosyal bilimcilerle birlikte derinleştireceğiz. Bu tarihsel buluşmanın  anayasa değişikliği sürecinde, oluşturacağın sinerjiye hepimizin ihtiyacı var. Yasama yürütme ve yargı yetkisinin tek elde toplanması olan rejim değişikliği önerisinin ilk uygulamasını Kaçak Saray inşaasında gördük.İdeoloji ve mekan ilişkisinde, Mekan ideolojiyi açığa çıkartmakta yol göstericidir.”şeklinde konuştu

Güçler ayrılığı teklifte yer almıyor

Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Murat Özdemir, panelde başkanlık teklifine ilişkin bazı aktarım ve tespitlerde bulundu.

Türkiyede'ki tüm anayasaların toplum ve temsilcileri tarafından değil, vesayetçi zihniyete sahip elitler tarafından toplumu hizaya çekmek için hazırlandığının iddia edildiğini belirten  Özdemir, “Sanki 1921'den önce bizde İsviçre Anayasası gündemdeydi, bu kısıtlandı. Bu metni oluşturanlara şu söylenmeli;  ülke tarihine bu kadar düşman olduğunuz bir ülkenin anayasasını oluşturma gayreti içerisine girmemeniz hepimizin hayrına olacaktır. Güçler ayrılığı müessesesi de anayasa teklifinin genel gerekçesinde kendine yer bulamadı” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı’na kararname yetkisi veriliyor

Özdemir, bu kanun teklifinin güçlerin Cumhurbaşkanı'nda birleşmesini hedeflediğini vurgulayarak sözlerine şöyle devam etti:

“Meclis'in yetkilerinin önemli bir kısmı Cumhurbaşkanı'na aktarılıyor. Teklif hükümet edecek yeni kurum olan Cumhurbaşkanlığı için yeni bir düzenleyici enstrüman önermiyor.  Diyebilirsiniz ki; Ne olacak, parlamenter demokraside de Kanun Hükmünde Kararname (KHK) var. Ancak KHK bir yetki kanununa dayanır, süresi bellidir, ne maksatla kullanılacağını bu yetki kanununda yazarsın. Oysa Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine baktığımız zaman bir yetki kanunu falan söz konusu değil. Anayasa teklifinde bu kararnameler kanunla çelişemez diyor. Ancak kanunun düzenlemediği alanlarda bu kararname düpedüz kanun olacaktır. Bu o kadar güçlü bir enstrümandır ki, Olağanüstü Hal başlıklı 119. madde gereksiz hale gelmiştir. Sürekli bir OHAL düzenine çevirmiştir. Burada Meclis'e karşı sorumluluğu olmayan bir yapı OHAL'i kafasına estiği yerde ilan eder. 'Süper cumhurbaşkanı' olacak kişi şıpıdık terliklerle, evinde bir kararname yazdırabilecektir”

Bakanlıkları kaldırabilecek

Bakanlık vb merkezi devlet kurumlarında Cumhurbaşkanlığı’na geniş yetkiler verildiğini de sözlerine ekleyen Özdemir, Cumhurbaşkanlığı’na verilen geniş yetkiler içerisinde en vahiminin biçim belirleme iktidarı olduğunu söyledi. Özdemir, şöyle konuştu; “15. maddenin son paragrafında herhangi bir şey den bahseder gibi şöyle deniyor; 'Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ile teşkilat yapısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.' Bu ancak ve ancak Meclis'e ait olabilir. Amerika'da da öyledir. Ancak bu teklife göre Cumhurbaşkanı bir bakanla otururken “Oğlum sen artık yoksun. Seni de, bakanlığını da kaldırdım” diyebilecektir. Bu diyaloğun gerçekleşmesi mümkün olacak. Aynı maddede 'merkezi idare kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının yetki, görev ve sorumlulukları Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenir' diyor. Hatta bununla da yetinmiyor 14. madde de üst düzey kamu kurum ve kuruluşlarının görevlileri de böyle belirleniyor.” 

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şube Basın Birimi