Çeviri:Fince-İngilizce:Pihla Meskanen / İngilizce-Türkçe:Aslı Baysuğ-M.Onur Yılmaz

Son zamanlarda Finlandiya’da çocuklar için mimarlık eğitimi her zamankinden daha fazla  önemsenmektedir. Bunun fiili kanıtı Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanarak yürürlüğe sokulan “İlköğretim Okulları için Ulusal Mimarlık Eğitimi Müfredatı”’dır. Son dönemde gerçekleşen yeni arazi kullanımı ve yeni yapı imalatı ile ilgili süreçler halkın yapısal çevrenin şekillenmesinde söz sahibi olmak istediğini göstermektedir. Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı ve Arkki’nin uygulamaya koyduğu program bunun sonucudur.

TEMEL SANAT EĞİTİMİNDE MİMARLIĞIN İLKELERİ

Temel Mimarlık eğitimi ilköğretim okullarında sanat ve çevre eğitimimini destekler ve kapsamını belirler niteliktedir. Bu eğitimin diğerlerinden farklı olarak teknik, matematiksel ve sosyal konularla da bağlantısı kurulabilir. 

Mimarlık özellikle doğal çevrenin planlanması ve dönüştürülmesini konu eden yapılı çevre ile doğrudan ilgili niteliksel bir kavramdır. Mimarlık estetiğin, fonksiyonun, maliyetin, teknolojinin ve ekolojinin dengeli birliğini kurabilmelidir.

Mimarlığın temel sanat eğitimi içerisindeki kapsamı giderek kültürel peyzaj, kentsel mimari, kırsal mimari ve kültürel miras başlıklarını da içerir biçimde genişlemiştir. Peyzaj tasaımının temel kavramları da bu temel eğitim içerisinde yer almaktadır.

Verilecek mimarlık eğitimi belirlenen amaca yönelik olarak yıldan yıla değişebilmeli ancak  içerik dönüşse dahi süreç kesintiye uğratılmamalıdır. Müfredatın kapsamı ve eğitimin metodu öğrencilerin yaş, seviye ve yerel koşulları dikkate alınarak belirlenmelidir. Yerel koşullar hakkındaki veri tabanı Ulusal Eğitim Kurului tarafından sağlanır.

Temel mimarlık eğitiminde çevresel kültür bir bütün olarak vurgulanmalıdır. Estetik algının öğretilmesinde planlama, strüktürel çalışma ve malzeme bilgisi yanında araştırma ve deneme de öne çıkarılmalıdır. Mimarlığın fenomeni zaman-mekan tecrübesinin kişiye özel olması sebebiyle tarihsel, güncel ve gelecek bakış açılarının ortak değerlendirilmesi ile ortaya konmalıdır.

Eğitim çerçevesinde amaç öğrencinin kendi çevresini dikkate almasının ve çevre ile olan ilişkisini tanımlarken çeşitli kaygılar gütmesinin sağlanmasıdır.  Buradan yola çıkarak örneğin konu sanatsal, yazınsal, söylevsel, işitsel ve yapısal olarak ele alınmalıdır. Öğrenciye aynı zamanda planlama, tasarım ve çevresel kararların alınması süreçlerinde bireysel olarak varolmanın yöntemleri anlatılmalıdır. Etik gelişme ve çevresel anlamda bireysel ve ortak sorumluluk üzerinde de önemle durulmalıdır.

Tüm bunlar ışığında temel mimarlık eğitimi  çocukların eğitimi, gençlerin eğitimi ve erginlerin eğitimi olarakk üç başlık altında tanımlanmıştır.

Çocukların ve gençlerin eğitimi üç alt başlık altında değerlendirilmektedir:

-          Hazırlık çalışmaları

-          Temel çalışmalar

-          İleri çalışmalar

Hazırlık çalışmalarında, hedef grup 3-6 yaş arası çocuklardır. Hazırlık çalışmalarını süresi 1 ila 4 yıldır.

Temel çalışmalarda hedef grup 7-12 yaştır. Etkinliğe ilk başlama tarihi gözetilerek  çalışmanın 20 yaşına kadar uzaması mümkündür. Temel çalışmaların süresi 4 ila 9 yıldır.

İleri çalışmalar 12 yaşından itibaren başlayabilir ve süresi başlangıç yaşına göre 4 ila 9 yıldır.

Program Süresi

Hazırlık Çalışmaları    60 saat / yıl

Temel Çalışmalar        60 saat / yıl

İleri Çalışmalar        100 saat / yıl

Bir ders saati 45 dakikadır.

Arkki; Çocuklar için Mimarlık Okulu

Arkki, 1993’te kurulmuştur. Arkki Finlandiya’da çocuklar için özel mimarlık eğitimi programına sahip tek sanat okuludur.

Arkki, 1994’ten bu yana Helsinki kent merkezinde ve dört kasabasında çocuklara mimarlık ve çevre kültürü eğitimi vermektedir. Programı temelini Eğitim Bakanlığı’nın 1993’te hazırladığı Ulusal Mimarlık Eğitimi Müfredatı’na dayanmaktadır. Bu program çerçevesinde şimdiye kadar 3-17 yaş arası 800 çocuğa mimarlık eğitimi vermiştir.

Şu kesindir ki gelecek, çocuklarımızın yaşamayı seçtikleri çevrede onlar tarafından şekillendirilecektir. Çünkü yapılı ve doğal çevre insana sonsuz sayıda seçenek sunar ve burada önemli olan sizin neyi tercih ettiğinizdir. Bütün sanatlardan öte, Mimarlık günlük hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Mimarlık her yerdedir. Bu yüzden bu konuda bulunduğumuz tercihler sadece kendi yaşantımızı değil bütün çevreyi etkiler, dönüştürür.

Eğitimin Amacı

Mimarlık, yapılı çevre ile doğrudan ilişkili bütüncül bir kavramdır. Estetiğe, fonksiyona, teknolojiye ekolojiye ilişkin kaygıları beraber güder. Bu sebeple çocuklar için mimarlık eğitiminin kavramsal çerçevesi kültürel peyzajı, kentsel ve kırsal mimarlığı, kültürel mirası kapsar biçimde tanımlanmalıdır. Ele alınacak temalar tek bir tasarım nesnesinden, mekanlara, binalara ve hatta kentlere kadar her ölçeği kapsamalıdır. Ayrıca unutulmamalıdır ki mimarlığın fenomenini zaman-mekan tecrübesi ile şekillenen tarihsel, güncel ve geleceğe dair bakış ve öngörülerle oluşturur. Yani eğitim sürecinde keşfetmek, mekan ve çevre  tecrübesini yaşamak ana unsur olarak ele alınmalıdır. Sergiler, bina gezileri bu keşfin güncel anlamda yapılmasını sağlayabilir.

Arkki’de bir çocuk çevreyi gözlemlediği ve farklı kültürlerin oluşturduğu çevrelerin farkını algılamaya başladığı andan itibaren kültürel kimliğini kazanmaktadır. Kendi ile çevre arasındaki ilişkiyi kavrayacak kendisini çevrenin bir parçası olarak görmeye başlayacaktır. Bunu anlaması ortak çevrenin oluşmasında bireyin önemini kavramasını sağlayacaktır.

Arkki’nin başlıca amacı çocuk ile çevre arasında bireysel bir ilişkini kurulmasını sağlamaktır. Burada tanımlanan “öğretme” ise sadece algılamanın, değerlendirmenin, anlamanın, kavramsallaştırmanın ve  değer vermenin öğretilmesidir.

Pihla Meskanen, Mimar

Arkki Vakfı’nın kurucu üyesi

Arkki, Çocuklar için Mimarlık Okulu Müdürü

ARKKI MÜFREDAT PROGRAMI ANA BAŞLIKLARI

EKOLOJİK ÇEVRE

      İnorganik Çevre

      Organik Çevre     

      Peyzay-Yapı İlişkisi

      İklim-Yapı İlişkisi

      Işık Kaynağı-Yapı İlişkisi

      Mimarlık Ve Sürdürülebilir Gelişme

      Ekolojik Mimarlık

      Peyzajda Görsel Elemanlar

      İnsan-Çevre Etkileşimi

      Mimarlıkta Sürdürülebilirliğin ilkeleri

      Ekolojik Alan / Kasaba / Kent

      Arazi Kullanımı ve Kentsel Planlama

      KÜLTÜREL ÇEVRE

      Barınak, Baraka, Bina

      Konut Geleneği

      Modern Çevre

      Kültürel Tarih

      Sanat Ve Estetik

      Maddesel Kültür

      Mimarlıkta Sitiller

      Toplumun İfadesi Olarak Mimarlik

      Kentteki Tarihsel Katmanlar

      Zaman ve Mimarlık

      Kültürler Arası Etkileşim

      Kent Planlaması

MİMARLIK VE PLANLAMA

      Mimarlığın Temel Elemanları

      Mimarlığın Temel Kavramları

      İnsan Ölçeği

      Mimarlıkta Semboller

      Mimarlık ve Yapı Üretimi

      Mimari İfade

      Grafik Anlatım Teknikleri

      Ölçekli Maket Yapımı Teknikleri

      Planlamaya Destek Olarak Bilişim Teknolojileri

      Mimari Belgeleme

      Mimarlığın Felsefesi ve Teorisi

      Dahi Loci