Mimarların açtığı davada, yargıdan Yumurtatepe Tümülüsü  üzerinde 15 Temmuz Müzesi yapma planına iptal kararı

Ankara’da Atatürk Orman Çiftliği ve Demetevler kavşağında bulunan Yumurtatepe Tümülüsü’nün üzerine  15 Temmuz Müzesi yapılmasına ilişkin kararlara,  Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından  Kültür Bakanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediyesine karşı açılan davada, Ankara 6.İdare Mahkemesinin yapımına onay verdiği karar, Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından istinafa taşındı. Ankara Bölge İdare Mahkemesi  5.İdari Dava Dairesi 6.idare mahkemesinin verdiği kararı kaldırarak, Yumurtatepe Tümülüsü’nün üzerine 15 Temmuz Müzesi yapılmasına olanak sağlayan  kararları  iptal etti.  

Konuyla ilgili açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ”Ankara’nın 5 bin yıllık tarihinin izlerinin yok edilmesine yargı izin vermedi” dedi.

Candan,  “Yumurtatepe Tümülüsü Ankara’da bulunan 20 Tümülüsten sadece biridir.5 bin yıllık Ankara tarihinin izlerini taşıyan  Ankara Tümülüsleri  Milattan Önce 7-8’nci yüzyıllarda yaşamış Frigler’den günümüze kadar gelebilen en önemli eserlerdir.  Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan kentin orta yerlerinde kimi zaman bir kavşak alanında kalmış ve sağlıksız kentleşme politikalarının sonucu da iktidar tarafından yapılaşma alanı olarak kararlar verilmeye başlanmıştır. Gökçek döneminde 15 Temmuz Müzesi yapılması planlanan Yumurtatepe Tümülüsü  Atatürk Orman Çiftliği-Demetevler kavşağından Demetevler’e giderken yolun sol tarafında bulunan tümülüstür. 24 metre yüksekliğinde olan Tepede, Anadolu Medeniyetler müzesi tarafından kazılar yapılmıştır. Kazılarda Eski Tunç Çağı’na ait hayvan heykelciklerinin yer aldığı küçük ve yuvarlak tek bir yapı ve içinde pişmiş toprak eserler bulunmuştur. Bu tepenin Frig döneminde önemli bir ticaret yolu üzerinde olduğu ve gözetleme kulesi olduğu anlaşılmıştır. Ankara’nın tarihsel değerleri korumak yerine onları yok eden ve hiçleştiren kararlara yargı dur dedi. Bu karar Ankara’nın 5 bin yıllık tarihi izlerinin korunması açısından önemlidir”  diye konuştu.

“Kentsel tasarım projeleri İmar planları yerine geçemez ”

İptal kararını veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi’nin iptal gerekçelerine değinen Candan şöyle devam etti:

 “Dava, Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara I No.lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun Yumurtatepe Tümülüsünün I. ve III. Derece Arkeolojik Sit 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı değişikliğinin uygunluğuna ve anılan müze alanına ilişkin kentsel tasarım projesinin hazırlanarak Kurula iletilmesine ilişkin 03.11.2016 tarih ve 3792 sayılı Kararı'nın iptali istemiyle açtığımız davada yargı  ‘bir alana yönelik yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı katsayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım ilişkileri, parkları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarına ilişkin kararların, nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak uygulama imar planları ile belirlenmesi gerekmekte olup, bu kararların, mekansal planlama kademelenmesinde yer almayan ancak imar planlarına girdi sağlayan ve bunlara veri oluşturan bir çalışma niteliğinde olan kentsel tasarım projeleri ile öngörülmesinin hukuken mümkün olmadığı açıktır. Aksi yöndeki yaklaşımın, mekansal bir plan niteliğinde olmayan kentsel tasarım projesinin, imar planlarının yerine geçmesi gibi bir sonuç doğurabilir ki, bu durumun planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırılık teşkil edeceği kuşkusuzdur’ demiştir.”

“Karar emsal niteliğindedir”

Candan kararın emsal niteliğinde olduğuna değinerek “Özellikle son dönemde, bütüncül planlama yerine kentsel tasarım projeleri ile uygulamaların çoğaldığı, Güvenpark’ta, Atatürk Kültür Merkezi alanlarında Millet Bahçesi yapılmasında ve Ulus Tarihi Kent Merkezi alanlarında karşımıza çıkan kentsel tasarım projeleri ile planlama sürecini devre dışı bırakan plan hüllelerine karşı, bu karar oldukça önemlidir ve emsal niteliğindedir” dedi. 

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi