Danıştay, Hacıbayram Mahallesi (İtfaiye meydanı) riskli alan kararını iptal etti

Danıştay 6. Daire,  Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin açtığı dava sonucu Hacıbayram Mahallesi’nde 40405 metrekare alanın, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 2. ve Ek-1. maddeleri uyarınca riskli alan ilan edilmesine ilişkin 23/10/2019 günlü, 1694 sayılı Cumhurbaşkanı kararını iptal etti.

Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, ‘’Hukuka aykırı şekilde yıkılan İller Bankası arkasındaki Hacıbayram Mahallesi’nde önce  yurt yapma bahanesiyle acele kamulaştırma yaptılar. Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve bölge esnafı sürecin peşini bırakmayınca Hacıbayram Mahallesi’ni  Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla riskli alan ettiler.  Ulus Tarihi Kent Merkezi için bir talan ve yıkım kararı olan riskli alan kararını da yargıya taşıdık. Ulus Tarihi Kent Merkezi, 40 kere düşünüp bir kere adım atacağınız yerlerdendir.  Burada Cumhuriyet değerleri ile birlikte Galatlılar’dan Romalılara, Ahiliğe kadar  birçok kültürün izleri var. Züccaciye dükkanına girmiş fil gibi Ulus’a girilmez dedik anlamadılar. Yargı gereken cevabı verdi. Ulus Tarihi Kent Merkezi davalarımızda, Ulus'un değerini açığa çıkartan bütüncül planlar olmadığı için  birçok kez iptal kararı verildi.  Ulus’u bütüncül olarak değil parça parça  ele almak, bilimden zerre anlamamaktır. Danıştay 6. Dairesi parçacıl bakış açı ile riskli alan ilan edilen İtfaiye Meydanı alanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararını da iptal kararı vererek haklılığımızı ortaya koymuştur’’ dedi.

Mahkeme teknik olarak riskli alan çalışması yapılmadan, riskli alan kararı iptali hukuka aykırıdır 

Candan, ‘’Bu bölgede esnafa yönelik çok ciddi mağduriyet yaşanıyor. Esnafın mal varlığı ve yıllardır oluşturduğu iş ortamı  ve kültür varlıklarımız yok oluyor.  Ulus’ta Seyfi Arkan’ın tasarımı  modern mimarlık eseri İller Bankası’nı yıktılar. Ermeni mezarlığının üzerine beton döküp dükkan inşaatı başlattılar. Kültürden ve bilimden uzak bu anlayışlar, kültürel varlıklarımız için en büyük tehdittir. Herhangi bir çalışma yapmadan alanı riskli alan ilan ettiler.  Danıştay 6. Daire iptal gerekçesinde alanın riskli alan edilmesine ilişkin bilimsel çalışma yapılmadığı kararının  altını çizerek hukuka aykırı olduğunu vurgulamıştır’’ diye konuştu.

Candan, mahkemenin iptal gerekçesinde yer alan, ‘’Uyuşmazlıkta; dosyada bulunan ruhsat tablosu ile riskli alan sınır ve krokisinin incelenmesinden, ruhsatlı yapıların riskli alan sınırının batısında ve sınır boyunca (890 ada, 4,5, 7,8,9 ve 18 parsel ile 878 ada, 2,3 ve 5 parsel) yoğunlaştığı ve ruhsatsız yapılarla fiziki bütünlük oluşturmadığı görüldüğünden, uygulama bütünlüğünü sağlamak adına belirtilen ruhsatlı yapıların ruhsatsız yapılarla bir arada değerlendirilmesinde, hukuka, hakkaniyete ve ölçülülük ilkesine uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Öte yandan; alanda bulunan ruhsatlı yapıların, 6306 sayılı Kanunun 2. maddesi gereğince riskli alan sınırı içerisine dahil edilirken, anılan Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 5. maddesi uyarınca, Yönetmeliğin Ek-2'sinde yer alan "Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esasların" Ek-A bölümü uyarınca; binalara ilişkin parametrelerin (yapısal sistem türü, kat adedi, görünen kalite, yumuşak kat, düşeyde düzensizlik, ağır çıkma, planda düzensizlik/burulma etkisi, kısa kolon etkisi, yapı nizamı/bitişik binalarla döşeme seviyeleri yapı nizamı, tabii zemin eğimi vb.) dikkate alınarak, yapıların bulunduğu yerdeki deprem tehlikesi ve yapının deprem performansını etkileyen yapısal özelliklerin saha çalışmaları sonucunda elde edilmesi ve yapısal sistem özelliklerine göre sınıflandırılmış tip binalar seçilerek bunların analizlerinin yapılması sonucunda bir korelasyon çıkarılıp genel yapı stoğunun riskinin belirlenmesi gerekirken, söz konusu araştırma ve incelemeler yapılmadan dava konusu riskli alan kararının verildiği anlaşılmıştır. Bu itibarla; dava konusu 23/10/2019 tarihli, 1694 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucunda varılmıştır. Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 30/11/2020 tarih ve E:2020/1246, K:2020/2756 sayılı kararı da bu yöndedir’’ ifadelere dikkat çekti. 

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi