Yargı, Anıtkabir’in ve Maltepe Camii’nin siluetini bozan plan değişikliğini iptal etti

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Anıtkabir’in ve Maltepe Camii’nin siluetini olumsuz yönde etkileyecek 10 katlı yapılaşma öngören plan değişikliğini yargıya taşımıştı.

Ankara 7. İdare Mahkemesi, Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin açtığı dava sonucunda söz konusu Çankaya İlçesi Maltepe Mahallesi, 6097 ada, 3 sayılı parsele ilişkin Çankaya Belediye Meclisinin 01/09/2020 tarih ve 342 sayılı kararıyla uygun görülen ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 10/12/2020 tarih ve 1673 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği ile dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği işlemini iptal etti.

Planı değişiklikleri planlama tekniklerine, şehircilik ilkelerine, kamu yararına ve imar mevzuatına aykırı

Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:

“Anıtkabir ve Maltepe Camii’ne çok yakın olan 3 bin 500 metrekarelik arazi önce sağlık alanına dönüştürüldü. Daha sonra plan değişikliği yapılarak ticaret alanına dönüştürüldü. Anıtkabir’e ve Maltepe Camii’nin siluetini olumsuz yönde etkileyecek bu plan değişiklikleriyle 10 katlı bir yapılaşma öngörüldü. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak plan değişikliğini yargıya taşıdık. Ankara 7. İdare Mahkemesi, ‘Plan değişiklikleri çevredeki yapılar, Maltepe Camii ve Anıtkabir’in siluetini, başta bitişik parseldeki 3 katlı Canan Özdağı İlköğretim Okulu ve Döngel Sokaktaki 4-5 katlı yapılar olmak üzere çevredeki tüm yapıların güneşe göre cephe ve yönlenmesi özelliklerini olumsuz yönde etkileyecektir’ yönünde görüş bildirilen bilirkişi raporunu da esas alarak plan değişikliğinin yanlışlığına dikkat çekti.

Ankara İdare Mahkemesi dava konusu imar planı değişikliklerinin planlama tekniklerine, şehircilik ilkelerine, kamu yararına ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan imar mevzuatına uygun olmadığını belirterek, söz konusu plan değişikliğini iptal etti.”

“Dava konusu parselde üst ölçekleri planlara aykırı  ‘ticaret alanı’ kullanım kararı getirilmiştir”

Açıklamada mahkeme iptal gerekçesinde yer alan “Dava konusu 12.08.2016 gün ve 1658 sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinin incelenmesinden; Dava konusu değişiklikle, dava konusu parselin E:1.00 ve hmax:Serbest yapılaşma koşullu "Özel Sağlık Tesisi” alanı kullanım kararının Emsal: 2.00, Yençok: Serbest yapılaşma koşullu “Ticaret Alanı” kullanımına dönüştürüldüğü, ancak yapılan incelemede, söz konusu plan değişikliği için eşik sentezi hazırlanmadığı, plan açıklama raporu oluşturulmadığı ve eşik sentezinin plan raporu eki halinde düzenlenmediği, ayrıca 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara NİP’de Merkezi İş Alanları (MİA) kullanım kararı verilmiş olan dava konusu parselde bu karara aykırı olarak “Ticaret Alanı” kullanım kararı getirildiği, bu nedenlerle dava konusu 1/5000 ölçekli NİP değişikliğinin üst kademe 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara NİP’le planların kademeli birlikteliği ilkesi yönünden aykırılık oluşturulduğu anlaşıldığından, söz konusu nazım imar planı değişikliğinde mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Dava konusu Çankaya Belediye Meclisinin 01/09/2020 tarih ve 342 sayılı kararıyla uygun görülen ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 10/12/2020 tarih ve 1673 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğinin incelenmesinden; Kentsel planlamanın en temel unsurlarından birisini, birbirini yönlendiren ve denetleyen farklı ölçeklerdeki planlar arasındaki kademeli birliktelik’ ilkesi oluşturur. Mekânsal planlar bu ilke çerçevesinde farklı soyutluk düzeylerinde hazırlanırlar. Herhangi bir ölçekteki planın üst ölçeğinden söz edilirken anlaşılması gereken, anılan planı yönlendiren mekânsal kararların yer aldığı, ölçek olarak daha büyük ve bu nedenle de daha soyut düzeyde hazırlanmış plan türleri anlaşılmalıdır. İlkesel olarak her ölçekteki plan, hiyerarşide bir üst ölçekteki plan tarafından yönlendirilmeli ve ona uyumu doğrultusunda denetlenmelidir. Bir planın incelenmesi ve denetlenmesinde referans alınan plan hiyerarşisinin bir üst ölçeğindeki plana ‘kademeli birliktelik’ ilkesine uyumla onun bir üst ölçeğindeki plan ile denetleneceği için sonuçta tüm planlar arasında bir uyum ve birliktelik ortaya çıkacaktır. Alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, kararlarına uyumlu olması zorunludur. Bu durum üst ölçekli imar planı ile alt ölçekli imar planı arasındaki ilişkinin tesis edilme zamanına bağlı olmadan, önce ya da sonra yürürlük kazanmasından bağımsız olarak planlar arasındaki hiyerarşiyi/kademelenmeyi ifade etmektedir. Dava konusu parsel yönünden, Mahkememizce, yukarıda açıklanan gerekçeyle 1/5000 ölçekli nazım imar planının hukuka aykırı olduğu sonucuna varıldığı dikkate alındığında, 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğinin de dayanaksız kaldığı görülmektedir. Bu nedenle dayanağı kalmayan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır” ifadelere de dikkat çekildi.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi