Geleceğin mimarı çocuklarımızın 23 Nisan Ulusal Egemenlik Çocuk Bayramı kutlu olsun 

Çocuklarımızın geleceksizleştirilmediği, çocuk haklarının ihlal edilmediği bir dünya diliyoruz  

Halkın egemenliğinin ilan edildiği, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı büyük önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından tüm dünya çocuklarına adanmış bir gündür.

Ne yazık ki dünyadaki tek çocuk bayramı olan 23 Nisan’ı yine ülkemizde çocuk yaşam ve hak ihlallerinin gölgesinde kutluyoruz.  Ülkemizde çocuklar,  çocuk işçi ölümlerinden, eğitim ve sağlık sistemindeki çarpıklıklara, geçim sıkıntısının sebep olduğu açlık koşullarına, aile içi şiddetten, cinsel istismara kadar birçok yaşam ve hak ihlaliyle boğuşuyor.

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne taraf olan Türkiye, sözleşmenin çocuğun yüksek yararı, yaşama ve gelişme hakkı, katılım hakkı, ayrım gözetmeme hakkı, güvenli bir ortamda büyüme hakkı şeklinde temel ilkeler üzerinden belirlenen yükümlülüklerini gereğince yerine getirmiyor. 

Çocuklarımız, geleceğimizin teminatı ve umududur, onları insan onuruna yakışır şartlarda en iyi şekilde yetiştirmeliyiz.

Mustafa Kemal Atatürk’ün “Çocuklar, milletimizin geleceğidir. Onları en iyi şekilde yetiştirmek, en önemli görevimizdir. Çocuklarımızı iyi yetiştirelim, çünkü onlar geleceğin mimarları olacaklar” sözlerinin sorumluluğuyla, kentleri çocuklar için yaşanabilir kılmak boynumuzun borcudur. Acilen çocuk dostu politikalar hayata geçirilmelidir.

2025 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda yer alan verilere göre, sokakta zorla çalıştırıldığı ve dilencilik yaptırıldığı için mobil ekiplerce müdahale edilen çocuk sayısı 50 bin 293'e ulaştı. Gayri resmi rakamlara göre ise sokakta yaşayan çocuk sayısının 80 binlere ulaştığı belirtiliyor. Sokakta yaşamak zorunda bırakılan çocuklar, suç çetelerinin hedefi haline geliyor.

Çocukların ne yazık ki kentlerde özgürce oynayabildiği alanlar da azalmıştır. Parkların ve oyun alanlarının betona boğulduğu koşullarda, mimarlar olarak çocuk dostu yapılar ve mekânlar tasarlamak birincil sorumluluğumuzdur. İş cinayetleri ve çocuk işçi ölümleri Türkiye’nin gündeminden düşmüyor. 2025 yılının ilk 106 gününde 19 çocuk, iş cinayetine kurban gitti.

Ne acıdır ki, Türkiye'de çocuklar açlıkla da mücadele ediyor.  Derin yoksulluk nedeniyle çok sayıda çocuk ülkemizde gıdaya, barınma hakkına, sağlık hizmetine yeterli derecede ulaşamıyor. Küresel Çocuk Beslenmesi Vakfı’nın (Global Child Nutrition Foundation) verilerine göre, Türkiye’de beslenme desteğine sahip olan öğrenci sayısı sadece 614 bin 680. Derin Yoksulluk Ağı tarafından Eylül 2024’te yapılan araştırmaya göre ise yoksulluk koşullarında yaşayan öğrencilerin, yüzde 47,3’ü kantinden hiç alışveriş yapamıyor.

Çocuk hakkı ihlali insanlık suçudur. Her çocuğun sağlık, eğitim ve barınma hakkına sahip olduğu bir dünya düşlerken,  dünyanın pek çok ülkesinde çocukların hakları ihlal edilmektedir.  İsrail'in Gazze Şeridi'ne bir yıldır düzenlediği saldırılarda 17 bin 954 çocuk katledilmiştir. Gazzeli çocuklar gıdaya ve temiz suya ulaşamıyor, tüm dünyanın gözü önünde açlıktan ölüyor.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak, Türkiye’de ve tüm dünyada çocukların bayram sevinci yaşadığı, savaşsız-sömürüsüz, barış içinde, eşit, özgür, laik ve çağdaş bir ülke dileğiyle, Cumhuriyet değerlerimizin mirasçısı ve geleceğimizin teminatı bütün çocuklarımızın “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” kutluyoruz.  

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu