“Kuzey-Güney”

Konuşmacı: Murat GÜVENÇ

08 EKİM 2004

Türk şehirlerinin manzaraları biliniyor, binaları tanınıyor, fakat “toplumsal coğrafyası” dediğimiz zaman, yani şehirlerin yapısı nasıldır, içyapısı nasıldır, zenginler nerededir, fakirler nerededir, en fakirler nerededir? Bu içyapının haritalanması müthiş bir problem ve çok zor bir problem, hiç müşterisi yok.

(…)1985 yılında Ankara’da okuma-yazma bilmeyenler ve ilkokul mezunları çok, yani esas ağırlık merkezi o, nüfusun büyük bir kısmı ilkokul mezunu düzeyinde olduğu için, ağırlık merkezi orada çıkıyor. Bu olay 1985’ten 2000’e doğru birazcık gelişmiş, fakat gelişirken, Çankaya bölgesinde 1985-2000 döneminde gecekondu, imar ıslah planları ile ortadan kaldırılmış. Çankaya bölgesinde zaten az olan gecekondu tamamen ortadan kalkmış vaziyette. Buna mukabil, Altındağ, Mamak, Sincan ve Gölbaşı bunlar biraz gelişmişlerse de aynı düzeyde duruyorlar. Şehirdeki bu ikili yapı, yani “Çankaya ve diğerleri” diyebileceğimiz bu ikili yapı pekişmiş vaziyette, eğitim düzeyi üzerinden de kendini yeniden üretebilir bir hale geliyor. Daha doğrusu, kendini yeniden üretebilmesi de, Altındağlılara, Sincanlılara, Mamaklılara o kadar düşük eğitim düzeyindeler ki, düz sanayi işçiliğinden başka çok da fazla bir fırsat bırakmıyor, yani onlar iş pazarına girmekte çok fazla kalifiye olamıyorlar.

(…) Çankaya da artık almış başını gidiyor, Çankaya artık Ankara’dan kopmuş vaziyette. Çankaya ağırlıkla yüksek tahsilli, doktorası mastırı olan, erkek-kadının iş hayatına katıldığı son derece çağdaş, ama Ankara’nın gerisiyle çok da fazla paylaştığı bir şey olmayan bir bölge, bir adacık.

(…) Ama bütün tarih, toplumsal tarih onu gösteriyor ki, eğer siz bir problemi kafanıza koyar ve “ben bunu nasıl çözerim?” diye kendinize dert ederseniz, o problemin belli çözümleri olabiliyor, yani belki de, benim anlattığım bu kötümser okunabilecek senaryo bir kader değildir, belki bunun bir çözümü vardır. Ben onun çözümünün ne olduğunu bilmiyorum ama o çözümü beraber bulmak için alternatif programlar geliştirmek lazım, işte bunun da nasıl yapılabileceğini beraber düşünmek lazım.