Kapadokya can çekişiyor

Mimarlar: Avanos Çavuşin’de peri bacalarının ortasına betonarme yapılar inşa ediliyor

Kapadokya’da yol yapımları ve betonlaşma nedeniyle yıllardır sistematik saldırı altında olan peri bacaları artık can çekişiyor. Son olarak Avanos ilçesine bağlı Çavuşin köyündeki Kaleiçi vadisinde peribacalarının ortasına yapılan betonarme binalar pes dedirtti.

Nevşehir’de tarih ve doğa katliamına ilişkin süreci yakın takibe alan Mimarlar Odası Ankara Şubesi, konuya ilişkin yazılı basın açıklaması yaptı.

Peri bacalarımıza telafisi imkânsız zararlar veriliyor, Kültür Bakanlığı’nı göreve davet ediyoruz

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Derya Başyılmaz, yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

“UNESCO Dünya Kültür Miras listesinde bulunan, Kapadokya’da tarih ve doğa katliamı fütursuzca devam ediyor. Hinterlandımızda bulunan ve Nevşehir Kapadokya’da yaşanan süreci endişeyle takip ediyoruz. Kapadokya’da peri bacası oluşumlarını en iyi izleyebileceğiniz Çavuşin’de peri bacalarının ortasına betonarme binalar yapılıyor. Yerel basına yansıyan haberlerde peri bacalarının ortasına yapılar inşa edildiği görülüyor. Dünyada eşi benzeri olmayan bir coğrafya olan Kapadokya’da bulunan Çavuşin, dev gibi bir oyma kaya kütlesinin altına kurulmuş küçük ve en eski bir yerleşimdir. Bugün betonarme yapılaşmaya izin verilmesi anlaşılır değildir.  Dünya harikası peri bacalarımızın çok yakınına betonarme yapılar inşa ederek, peri bacalarımız yok ediliyor. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak, Kapadokya Alan Başkanlığı’na, Nevşehir ve Avanos Belediyesi’ne, haberlerde yer alan ve peri bacası oluşumlarının çok yakınında inşa edildiği görülen betonarme yapılara nasıl izin verilebildiğine dair resmi yazı ile başvurduk.  UNESCO Dünya Miras Listesi’nde olan ve Kapadokya'da belediyenin ve Kapadokya Alan Başkanlığı’nın tahribata yol açan uygulamalarına yönelik Kültür Bakanlığı’nı göreve davet ediyoruz”

Kapadokya’da aşırı turizm (overtourism) değil,  ‘sorumlu turizm’ konuşulmalı ve masaya yatırılmalıdır

Kapadokya’nın rantın yol açtığı  “aşırı turizm” nedeniyle günden güne kaybedildiğini belirten Başyılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu arazilerde üzüm bağları, meyve ağaçları bulunuyor ve bunlar, doğal güzelliklerle bir bütünlük oluşturuyordu. Ancak bağlar bozuldu ve ağaçlar kesilerek beton yapılar inşa edildi. Bu kabul edilebilir değildir. Türk turizminin önemli bir parçası olan Kapadokya bölgesinde ne yazık ki bu tür yapılarla daha sık karşılaşır olduk.  Kapadokya’da yaşanan ve evrensel değerlere sahip biricik coğrafyamız maalesef  “aşırı turizm” baskısı altındadır. Bu turizm yoğunluğu, araç trafiğini artırmaktadır ve zaten yaşlı olan peribacaları titreşimler nedeniyle ve hava koşullarına dayanamayıp yıkıldığını son sellerde yaşayıp ve gördük. Bölgenin her yerinde ağır iş makinesi kullanımı da oldukça yaygın, hiçbir korumacı hassasiyet gözetilmiyor. Ülkemizde sorumlu turizm anlayışı benimsenmelidir. Kapadokya’da artık ‘sorumlu turizm’ konuşulmalı ve masaya yatırılmalıdır. Kapadokya bu yapılaşma baskısı altında uzun yıllar yaşayamaz. Kapadokya yok ediliyor.  Dünya mirası kültür varlığımızın tüm değerlerinin korunarak nesiller boyu aktarımı sağlanmalıdır”

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nu göreve davet ediyoruz

Başyılmaz şunları dile getirdi:

“Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Dünya Miras Sözleşmesine taraf bir ülke olarak UNESCO Doğal Miras Listesine giren varlıkları koruma taahhüdünü vermiştir ve ilgili yasal düzenlemeler ile uygulamaları yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Özel bir yasayla kurulan Kapadokya Alan Başkanlığı’na ve sınırsız yetkilerle donatılan Kapadokya Alan Başkanlığı’na son yapılan planlarda UNESCO Dünya Mirasına ilişkin hiçbir görev verilmediği görülmektedir. Taraf olduğumuz ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanan tüm uluslararası sözleşmelerin iç hukuk belgesi olarak kabul edilmesi yasal bir yükümlülüktür. Bu nedenle mevzuatında doğrudan söz edilmemiş olsa bile koruma ve alan yönetimine ilişkin tüm kurum yetkilerinin alan başkanlığına devredilmiş olması, UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi’ne uygun koruma kararlarının başkanlık tarafından alınması ve uygulamalarda bunun gözetilmesi zorunludur. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nu göreve davet ediyoruz.”

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi