PLANLI ALANLAR İMAR YÖNETMELİĞİ DÜZENLEMELERİNDE YARGI KARARLARINA UYULMALIDIR

17 Temmuz 2019

İmar Yönetmeliklerinin amacı; sağlıklı, planlı, güvenli kentleşme ve nitelikli mimari eserler ile yüksek standartlı yapılaşma ve yaşam kalitesi yüksek kentsel yaşam alanları oluşturmaktır. Bu anlamda, başta meslek kuruluşları olmak üzere, kentleşme, planlama ve yapılaşma alanında ilgili bütün kesimlerin görüş ve önerilerinin alındığı bir hazırlık süreci olması beklenir. Oysa şu an yürürlükte bulunan Yönetmelik yayımlandığı 2017 yılından beri tam beş defa değişikliğe uğramıştır.

Meslek Odalarının görüşleri ve yargı kararları dikkate alınmamıştır!

3194 sayılı İmar Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde  Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilen görev ve yetkilerle hazırlanarak 03.07.2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde yürürlüğe gireceği 01.10.2017 tarihinden önce 30.09.2017’de ilk değişiklik yapılmıştır. Yayımlanan Yönetmelikte meslek odalarının görüşlerinin dikkate alınmadığı ve yargı kararına uygun olmayan düzenlemelere yer verildiği görüldüğünden, Mimarlar Odası ve diğer Odalar tarafından davalar açılmıştır. Gelinen aşamada, yapılan yargılama sonucunda, Yönetmeliğin bir kısım düzenlemeleri hukuka aykırı bulunarak yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir.

Yapılaşma koşulları, yeşil alanların korunması ve telif haklarıyla ilgili hukuka aykırılıklar tespit edilmiştir!

Hukuka aykırı bulunan ve yürütmenin durdurulması kararı verilen düzenlemeler arasında özellikle ruhsat eki projelerdeki emsal ve inşaat alanı hesaplamalarını, kazı izni ve konut kullanımına ile ticaret alanı olarak ayrılan mekansal alanlardaki kullanım kapsamlarını doğrudan ilgilendiren düzenlemeler bulunmaktadır.

Karardaki diğer önemli hususlardan biri de zaten sınırlı yüzölçümüne sahip park alanları, piknik ve eğlence alanları gibi kamusal alanların altında yapılması planlanan otoparklara ilişkin verilen yürütmeyi durdurma kararıdır. Parklar, piknik ve eğlence alanları kentin nefes almasını sağlayan, sosyal ve kültürel açıdan büyük katkılar sağlayan kent bileşenleridir. Bu anlamda altında otopark yapılacak bu alanların üzerinde, mevcut ağaç dokusunun korunmasının mümkün olmayacağı; yeşil alanların orantısız bir şekilde daralması ve asil fonksiyonundan uzaklaşması sonucunu doğuracağı; park, meydan gibi kamusal alanların betonlaştırılmasından kaçınılması gerektiği yargı kararı ile bir kez daha vurgulanmıştır.

Ayrıca yine söz konusu yargı kararıyla telif haklarının devrine ilişkin sözleşme yapılmaması halinde hakların yok sayılmasının önünü açan yönetmelik düzenlemesi, hukuka aykırı bulunarak, yürütmesi durdurulmuştur.

Bakanlık yaklaşık beş aydır kararların gereklerini yerine getirmemektedir!

Söz konusu hukuka aykırılıklar mahkeme kararları ile de tespit edilmiş olmasına rağmen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yaklaşık beş aydır kararların gereklerini yerine getirmek bir yana, ilgili idarelere gönderdiği yazılarda mahkeme kararlarına aykırı uygulama ve kararların önünü açan görüşler iletmektedir. Bakanlığın süreci sağlıklı işletebilmek adına hiçbir önlem almaması meslektaşlarımızı, yapı sektöründe yer alan kurumları ve vatandaşları mağdur etmiştir.

Yargı kararlarına uyulmalıdır!

İdareler yargı kararlarına uymak zorundadır. Belediyeler kendi düzenleme ve işlemleri ile eşitsiz, haksız rekabete yol açacak uygulamalar yapmamalı; Bakanlık da bunları önleyecek önlemleri almalıdır. Özellikle Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine aykırı düzenlemeler içermemesi gereken Büyükşehir İmar Yönetmeliklerinin benzer düzenlemelerinin de mahkeme kararlarındaki gerekçeler dikkat alınarak bir an önce iptali ve uygulamasının durdurulması gerekmektedir.

Sağlıklı kentleşme için meslek odalarıyla işbirliği kurulmalıdır!

Sürecin içindeki aktörlerden biri olmamıza rağmen, diyalog çabalarımıza yanıt vermeyen Bakanlığa hatırlatmak isteriz: Hukuka aykırı bulunan düzenlemelerin uygulamasının durdurulması ve verilen kararların sonucu boşluk doğuruyor ve uygulama belirsizliklerine yol açıyor ise yargı kararlarının gerekçesi gözetilerek düzenleme yapılması, yapı ruhsat işlemlerini yürüten idarelere işlemleri yönlendirici ve açıklayıcı bilgilendirmelerle hukuka aykırı uygulamaların önlenmesi hem uygulama karışıklığının önüne geçilmesi hem de “hukuka saygılı idare” ilkesi bakımından önem arz etmektedir.

Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığını göreve ve yasal zorunluluklara uymaya davet ediyor ve ilgili idarelerin yargı kararları uyarınca gerekli işlem ve kararları alması için sürecin takipçisi olacağımızı kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.

TMMOB MİMARLAR ODASI

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde yürütmesi durdurulan düzenlemeler için tıklayınız.